Wat zijn de voor- en nadelen van een cv-retourwater warmtepompboiler?

Een cv-retourwater warmtepompboiler is aangesloten op de retourleiding van de vloerverwarming. De warmtepompboiler onttrekt warmte uit het cv-water, en gebruikt dit voor het verwarmen van het tapwater in de boiler.

We geven toe, het is een leuk bedacht idee. Het heeft als voordeel dat geen gebruik gemaakt wordt van geluidmakende ventilatoren die lucht aanzuigen en wegblazen zoals bij de andere soorten warmtepompboilers.

Maar deze warmtepompboiler heeft niet alleen maar voordelen, want het belangrijkste nadeel is dat het effectieve rendement flink lager is dan wat de fabrikant claimt. Hoe dat komt leggen we uit in dit artikel.

Introductie

Je moet er maar opkomen, het cv-water te gebruiken als bron voor warmte. Nou, we moeten iets preciezer zijn, het is niet het water van de vloerverwarming, maar de vloer waarin de vloerverwarmingsbuizen liggen die een flinke thermische massa heeft, en het cv-water wordt als transportmiddel gebruikt om thermische energie uit de vloer te onttrekken. Daar is op zich niets mis mee. Want ook in de zomer als de verwarming uit staat is ruim voldoende warmte beschikbaar in de vloer om, met tussenkomst van een temperatuurverhogende warmtepomp, het tapwater in een boilervat op te warmen tot circa 60°C.

Dit type warmtepompboiler is alleen te gebruiken in combinatie met vloerverwarming vanwege de thermische massa die zich in de vloer bevindt. Radiatoren en/of convectors hebben onvoldoende thermische massa, en zou je deze toch gebruiken dan kan mogelijk condens ontstaan met mogelijk roesten van de radiatoren tot gevolg.

Werking

Tijdens de installatie van dit type warmtepompboiler wordt de retourleiding onderbroken en omgeleid naar de warmtepompboiler. De warmtepomp onttrekt aan het (afgekoelde) cv-water thermische energie. Daardoor koelt het cv-water verder af.

Die onttrokken thermische energie met een lage temperatuur wordt door de compressor in de warmtepomp in temperatuur verhoogd waardoor het tapwater in de boiler op te warmen is tot circa 60°C.

Het maakt niets uit of je een cv-ketel gebruikt als warmtebron of een cv-warmtepomp. In beide gevallen is dit type warmtepompboiler bruikbaar.

Niet zo energiezuinig

In de zomer, wanneer het cv-water in de vloerverwarming niet verwarmd wordt, kan de warmtepompboiler toch voldoende thermische energie onttrekken. Hierdoor zal het cv-water afkoelen. De vloer wordt in de zomer dus iets koeler en zal die ruimte een heel klein beetje afkoelen. Die onttrokken energie is buiten het stookseizoen "gratis", dus werkt de warmtepompboiler zeer zuinig.

Maar zodra het stookseizoen begint zijn de rapen gaar. Dan is er geen "gratis" warmte meer. Want iedere Joule thermische energie die deze warmtepompboiler uit het cv-water onttrekt zal weer aangevuld moeten worden door de cv-ketel of cv-warmtepomp.

Dus eerst moet de cv-ketel of cv-warmtepomp energie gebruiken (gas, dan wel elektriciteit) om het cv-water te verwarmen, je wil immers via de vloer de woning opwarmen. Maar als het cv-water afgekoeld is en retour stroomt naar de cv-ketel of cv-warmtepomp haalt deze warmtepompboiler nóg eens wat thermische energie er uit en koelt het nog verder af.

Dat betekent dat de warmtebron meer energie nodig heeft om het sterker afgekoeld cv-retourwater weer op te warmen tot de juist temperatuur.

Alle energie die nodig is om het tapwater in de boiler op te warmen is afkomstig van de cv-ketel of cv-warmtepomp^[1]

Dat zou op zich niet zo erg zijn als je daarmee meteen het tapwater kon opwarmen. Maar nee, deze warmtepompboiler gebruikt uiteraard elektriciteit om het warmte uit het water te onttrekken en daarmee het tapwater in de boiler op te warmen.

Dus je hebt op twee plaatsten energie nodig terwijl je met de eerste (de cv-ketel of cv-warmtepomp) ook al in staat was om het water rechtstreeks op te warmen, zoals dit gebeurd bij een indirect gestookte boiler met een cv-ketel of een boilervat dat aangesloten is op een cv-warmtepomp.

Over een jaar gemeten zal deze opstelling wél energiezuiniger zijn dan bij gebruik van een cv-ketel die voor warm tapwater zorgt. Dat komt omdat buiten het stookseizoen deze warmtepompboiler enorm zuinig is, maar die besparing wordt grotendeels teniet gedaan door de onzuinige werking gedurende het stookseizoen.

Onderaan de streep wordt wel bespaard maar veel minder dan de fabrikant je wil laten geloven en daardoor kan je vraagtekens plaatsten bij de terugverdientijd.

Bij gebruik van een cv-warmtepomp zal het verbruik, net als bij de cv-ketel, hoger zijn dan verwacht. Dat komt omdat gedurende het stookseizoen twee warmtepompen "in serie" staan.

Wanneer de ene warmtepomp de andere warmtepomp voorziet van warmte, dat is een serie opstelling, daalt de effectieve COP (rendement) van de tweede warmtepomp. Hoe sterk dat is wordt uitgelegd in dit artikel.

Tegenwerping

Mogelijk deel je onze conclusies niet dat dit type warmtepomp niet zo zuinig is als bijvoorbeeld een buiten/buiten warmtepompboiler of een een split-warmtepompboiler.

Wellicht denk je: de warmtepompboiler gebruikt alleen maar afgekoeld water van de cv-installatie, dus daar kan je toch niet verder gebruiken om de woning op te warmen. Op zich klopt die redenering, maar je vergeet even dat door het retour cv-water nog verder af te koelen dan normaal, de cv-ketel of cv-warmtepomp meer (dus extra) warmte moet toevoegen om het cv-water op de gewenste aanvoertemperatuur te brengen. Die benodigde extra energie is gelijk aan de hoeveelheid thermische energie die de warmtepomp aan het cv-water heeft gehaald. Dus je wint daar niets mee, het biedt geen voordeel.

Deel 1 van 2

We hebben de informatie over deze warmtepompboiler gesplitst in twee delen. Dit deel behandeld specifieke informatie over deze warmtepompboiler en in deel twee behandelen we de algemene informatie die van toepassing is op alle warmtepompboilers, maar daardoor niet minder belangrijk. In dat tweede deel gaan we in op zaken als subsidie, hoe lang het opwarmen van de boiler duurt, het elektriciteitsgebruik, welke installatievoorwaarden van toepassing zijn, wat de mogelijkheden zijn in combinatie met een zonnecollector en/of zonnepanelen en nog veel meer. Al die informatie tref je aan in het artikel warmtepompboiler wetenswaardigheden.

Verder lezen

Over deze warmtepompboiler valt nog veel meer te vertellen, maar al die zaken deelt hij met alle andere modellen warmtepompboilers en die informatie kan je hier lezen.