Waarom is een warmtepomp zo goedkoop in gebruik?
Vaak wordt geschreven dat een warmtepomp zo zuinig met energie om gaat en zo goedkoop is in gebruik, maar hoe zuinig is een warmtepomp eigenlijk?
Wat maakt een warmtepomp zo aantrekkelijk?
Een warmtepomp, wij noemen het liever een cv-warmtepomp, is in staat met heel weinig elektriciteit heel veel warmte te leveren. Aan de hand van een voorbeeld leggen we je dat uit.
Stel dat je het huis zou verwarmen met vier ventilatorkacheltjes van 1000 Watt[1]. Die verbruiken dan samen 4000 Watt elektriciteit en leveren dan 4000 Watt aan warmte.
In de plaats van de ventilatorkacheltjes kan je ook één warmtepomp installeren die dezelfde hoeveelheid warmte afgeeft van 4000 Watt. Maar nu komt het, die warmtepomp verbruikt geen 4000 maar slechts 1000 Watt aan elektriciteit. De warmtepomp is dus vier keer[2] zo zuinig dan de ventilatorkacheltjes, en zorgt dus voor een flink lagere energierekening.
In het voorbeeld hiervoor gaf de warmtepomp 4 keer zoveel warmte als deze elektriciteit gebruikt. Die factor (van in dit geval 4) wordt COP of COP-waarde genoemd. De COP-waarde geeft aan hoeveel keer meer warmtevermogen de warmtepomp afgeeft dan het elektrische vermogen die hij gebruikt. Is de COP bijvoorbeeld 5,2 dan kan de warmtepomp met 1000 Watt elektriciteit wel 5200 Watt warmte maken. Hoe hoger de COP-factor hoe zuiniger de warmtepomp is.
Hoeveel zuiniger is een warmtepomp t.o.v. een cv-ketel?
Een cv-ketel is ook efficiënt, daarom verwarmen een huis niet met ventilatorkacheltjes maar met gas. Maar een warmtepomp is veel efficiënter dan een cv-ketel. Hoeveel, financieel gezien een warmtepomp zuiniger is dan een cv-ketel, blijkt afhankelijk van de prijs voor gas en voor elektriciteit. Maar ga er in grote lijnen van uit dat de warmtepomp (in euro's) tot twee keer zuiniger is.
Betaal je bijvoorbeeld 600 euro per maand aan gas op je energierekening, dan is het goed mogelijk dat je nog maar 300 euro hoeft te betalen voor de elektriciteit van de warmtepomp[3] voor het verwarmen van je huis (het gas gaat naar 0 euro, de elektriciteit stijgt met 300 euro, dus het voordeel is dan 300 euro -in dit voorbeeld-).
Wil je het stoken op gas vergelijken met het verwarmen met een warmtepomp dan moeten we eerst de warmteopbrengst van een kubieke meter gas omrekenen. Een cv-ketel levert met een kuub gas ongeveer 8 kWu warmte[4]. Een warmtepomp kan met één kWu elektriciteit circa 4 kWu warmte maken[2], voor 8 kWu heeft de warmtepomp 2 kWu elektriciteit nodig. Een cv-ketel kan dus met één kuub gas even veel warmte als een warmtepomp die 2 kWu elektriciteit verbruikt.
Stel nou dat een kuub gas 135 cent kost en een kWu 28 cent. Dan kost 8 kWu warmte gemaakt met je cv-ketel 135 cent en dezelfde hoeveelheid warmte maakt de warmtepomp voor maar 2 x 28 = 56 cent. Dus energiekosten voor een warmtepomp zijn (in dit voorbeeld met de gestelde energieprijzen) 2,4 keer lager dan bij een cv-ketel. Lees onderaan bij[5] hoe je met andere energieprijzen het voordeel van een warmtepomp kan uitrekenen
- Het genoemde aantal van vier ventilatorkacheltjes is maar een aanname. In dit voorbeeld gaat het om duidelijk te maken dat, of je nou in jouw huis drie of wellicht twaalf ventilatorkacheltjes nodig zou hebben, een warmtepomp altijd véél zuiniger is.
- We hebben hier een waarde van 4 genomen. De werkelijke waarde kan hoger of lager zijn en is voornamelijk afhankelijk temperatuur van het cv-water. Feitelijk ligt aan de Tlift.
- De besparing van 300 euro in dit voorbeeld is een vereenvoudigde weergave van de werkelijkheid alleen maar om het simpel te houden. De energierekening bestaat namelijk, naast de kosten voor de geleverde energie (gas en/of elektriciteit) ook uit vastrecht, belastingen en distributiekosten. Die hebben we voor het gemak buiten beschouwing gelaten.
- Feitelijk is een kubieke meter aardgas vergelijkbaar met 9,8 kWu warmte, maar de cv-ketel heeft verliezen en in 95% van de woningen staat de cv-ketel verkeerd afgesteld waardoor deze veel meer gas gebruikt dan noodzakelijk. Een waarde van 8 kWu voor een kuub gas blijkt zeer goed overeen te komen met de praktijk. Volgens een onderzoek uit 2014 aan HR-ketels (https://duurzaamberggierslanden.nl/wp-content/uploads/2022/07/Rapportage-Rendement-HR-ketel.pdf) blijkt dat het rendement op bovenwaarde voor verwarmen ligt op 94% en bij het maken van warm tapwater op 65% (exclusief de benodigde elektriciteit van de HR-ketel). Wanneer je hier mee rekent zou voor verwarmen 9.18 kWu en voor warm tapwater 6,3 kWu beschikbaar komen uit een kuub aardgas.
- Om bij andere prijzen voor een kubieke meter gas (m3) en een kiloWattuur (kWu) uit te rekenen hoeveel zuiniger een warmtepomp is dan een cv-ketel (let op: het is een indicatie) kan je de volgende berekening maken: besparing in procent=(gasprijs/8)/(elektriciteitprijs/4) of in woorden: deel gasprijs per kuub in eurocent door 8 die uitkomst noemen we G. Deel de elektriciteitsprijs per kWu in eurocent door 4, die uitkomst noemen we E. Deel G door E en de uitkomst geeft aan hoeveel een warmtepomp zuiniger is dan een cv-ketel.
Voorbeeld 1: m3 gas: 320 cent, kWu: 80 cent, 320/8=40 (G), 80/4=20 (E). G/E=40/20=2, dus de warmtepomp is 2 keer zuiniger (zo je wilt 200% zuiniger) dan een gasgestookte cv-ketel (met deze gas/elektriciteitprijs).
Voorbeeld 2: m3 gas: 240 cent, kWu 50 cent: 240/8=30, 50/4=12,5 dus 30/12,5=2,4. De warmtepomp is bij deze energieprijzen dus 2,4 keer (240%) zuiniger dan een cv-ketel.
Voorbeeld 3: m3 gas: 140 cent, kWu 40 cent: 140/8=17,5, 40/4=10 dus 17,5/10=1,75. De warmtepomp is bij deze energieprijzen dus 1,75 keer (175%) zuiniger dan een cv-ketel.
Hybride of all-electric warmtepomp?
Een warmtepomp kiezen is best lastig. Wanneer kies je voor een hybride warmtepomp en wanneer voor een all-electric warmtepomp? Wat zijn de voor- en nadelen van deze keuzes?
Alles wat je wil weten over de thuisbatterij
Een artikel over de thuisbatterij die de belangrijkste aspecten behandelt met verwijzingen naar verdiepingsartikelen. Wist je dat er twee totaal verschillende thuisbatterijen bestaan, ieder met hun voor- en nadelen?
Wat is de terugverdientijd van een cv-warmtepomp?
De terugverdientijd is afhankelijk van meer dan tien factoren. Welke dit zijn en hoe je de terugverdientijd kan uitrekenen vertellen we je in dit artikel.
Boekje over warmtepompen
In het boekje "Lex, Leo en de warmtepomp" lees je vrijwel alle aspecten van een warmtepomp waardoor je beter voorbereid keuzes kan maken bij de aanschaf van een warmtepomp.
publicatie: 20230930
aanpassing/controle: 20240114
Foutje of aanvulling? Stuur ons een reactie