Wat is een warmtepomp?

Een warmtepomp, wij noemen het liever een cv-warmtepomp, onttrekt warmte uit de buitenlucht, aardwarmte of oppervlaktewater en kan daarmee een woning verwarmen zonder schadelijke stoffen uit te stoten zoals CO².

Doordat de cv-warmtepomp gebruik maakt van de gratis warmte uit de buitenlucht, aardwarmte of oppervlaktewater, zijn de kosten voor het energieverbruik van een cv-warmtepomp circa twee keer lager dan een cv-ketel.

Introductie

Traditioneel werden gebouwen met aardgas verwarmd. Dat aardgas was goedkoop, maar bij de verbranding van van fossiele brandstoffen komen broeikasgassen (CO²) vrij en dat zorgt dat de aarde opwarmt en het klimaat verandert.

Mede door de energiecrisis in 2022 zijn de prijzen van aardgas enorm gestegen en zorgde dat het verwarmen op basis van aardgas, met een cv-ketel, erg duur werd. Daarnaast ontstond steeds meer het besef dat we iets moeten doen om de klimaatveranderingen te stoppen, dus moeten we "van het gas af".

Deze twee aspecten hebben geleid dat de warmtepomp als vervanger van de cv-ketel populair is geworden. Daarnaast stoot de warmtepomp geen CO² uit^[1].

Wat maakt een warmtepomp zo aantrekkelijk?

Een warmtepomp is zo interessant omdat hij zo enorm efficiënt (zuinig) is. Hij kan met weinig elektriciteit heel veel warmte maken.

Een vergelijking, een elektrisch ventilatorkacheltje gebruikt bijvoorbeeld 1000 Watt aan elektriciteit en levert evenveel aan warmte op, dus ook 1000 Watt aan warmte. Maar een warmtepomp die 1000 Watt aan elektriciteit gebruikt levert wel 4000 Watt aan warmte. Dus een warmtepomp levert circa vier keer meer warmte op dan elektrisch verwarmen.

Als je een vergelijking maakt tussen een cv-ketel en een warmtepomp om een woning op te warmen zijn de kosten voor het gas, afhankelijk van de gas en elektriciteitsprijzen, circa twee keer zo hoog als de kosten voor de elektriciteit die de warmtepomp gebruikt. Logisch dus dat de warmtepomp zo populair is.

Warmtepomp is niets nieuws

Zonder dat je het weet heb je al één of meerdere warmtepompen in huis. Het koelen van producten in een koelkast danken we aan de warmtepomp die zich in de koelkast bevindt. Met een vriezer kunnen we producten invriezen en ook dat danken we aan de warmtepomp die in de vriezer zit. De warmte die de koelkast of vriezer uit je etenswaar onttrekt geeft hij als (flinke) warmte weer vrij bij het zwarte rooster achterop de koelkast/vriezer (voel er maar eens aan).

Wellicht heb je een airco, ook dat is een warmtepomp. De airco onttrekt (met de binnenunit) warmte uit een kamer en verplaatst dit naar de buitenunit, die de warmte afgeeft aan de buitenlucht. En warmtepomp is dus een apparaat dat aan de ene kant iets kouder maakt, de warmte verplaatst, de temperatuur laat stijgen, en aan de andere kant van de warmtepomp de warmte weer afgeeft. Noem het een "warmteverplaatser".

Feitelijk is een cv-warmtepomp precies het omgekeerde van een airco. Dat is niet vreemd want op de meeste airco's zit een knopje waarmee je de airco kan omschakelen (in werking omdraaien) waardoor hij een kamer koelt óf verwarmt.

Hoe werkt een warmtepomp?

Een warmtepomp is op zich een relatief simpel apparaat maar het vraagt redelijk natuurkundig inzicht om de werking te doorgronden en zullen het in dit artikel simpel houden. Wil je het wel weten lees dan dit artikel.

Simpel uitgelegd heeft een warmtepomp een ingang en een uitgang. Aan de ingang maakt de warmtepomp het koud en onttrekt de warmtepomp warmte (thermische energie) uit de buitenlucht, aardwarmte of oppervlaktewater waardoor dit afkoelt. Zo koelt een lucht/water warmtepomp bijvoorbeeld de buitenlucht van 4° C naar bijvoorbeeld -2° C. Die onttrokken warmte wordt door een compressor in temperatuur verhoogd tot bijvoorbeeld 45° Celsius. Die warmte geeft de warmtepomp af aan de uitgang, waar je cv-water van de radiatoren of vloerverwarming langs stroomt waardoor het cv-water, dus ook de woning, verwarmd wordt. Verdere uitleg tref je in dit artikel aan.

Hoe ziet een warmtepomp er uit?

Een warmtepomp heeft altijd een bron (ingang) nodig en afgiftepunt (de uitgang). Er bestaan veel verschillende type warmtepompen die er verschillend uitzien. Maar de warmtepomp die buitenlucht gebruikt als bron heeft altijd een buitenunit (zie foto bovenaan artikel) waar een ventilator de buitenlucht door de buitenunit zuigt. Bij een monoblock cv-warmtepomp is deze met twee buizen aangesloten op de bestaande buizen van de cv. Bij een split cv-warmtepomp zijn de buiten en binnenunit met twee koudemiddelleidingen met elkaar verbonden. In de binnenunit, die de grootte heeft van een paar flinke schoenendozen, draagt de warmte uit de koudemiddelleiding over naar de daarop aangesloten centrale verwarmingsbuizen.

Bij een warmtepomp die gebruik maakt van bodemwarmte zijn tijdens de installatie lange buizen in de grond gelegd en lopen in een lus naar de warmtepomp die ergens in de woning staat (die binnenunit heeft de afmeting van een flinke koelkast). Bij dit type warmtepomp zie je aan de buitenkant van het huis niets speciaals, terwijl bij de eerstgenoemde altijd voor, naast, achter of op het huis een "buitenunit" te zien is.

Nog veel vragen?

Je hebt mogelijk nog veel vragen over een warmtepomp. Speciaal daarvoor hebben we een artikel die we van harte aanbevelen om eerst te lezen voordat je andere dingen leest. Dat artikel stipt alle (beginners)aspecten aan zoals wat is het verschil tussen een hybride en een all-electric warmtepomp, of een split-warmtepomp en een monoblock warmtepomp en nog veel meer van dat soort zaken.

Helderheid in warmtepompen doolhof

Na lang wikken en wegen besluit je om een warmtepomp te kopen. Blijk je een keuze te moeten tussen vele type warmtepompen. Welke typen bestaan er en wat zijn hun voor- en nadelen?

Hybride of all-electric warmtepomp?

Een warmtepomp kiezen is best lastig. Wanneer kies je voor een hybride warmtepomp en wanneer voor een all-electric warmtepomp? Wat zijn de voor- en nadelen van deze keuzes?

Boekje over warmtepompen

In het boekje "Lex, Leo en de warmtepomp" lees je vrijwel alle aspecten van een warmtepomp waardoor je beter voorbereid keuzes kan maken bij de aanschaf van een warmtepomp.

Alles wat je wil weten over de thuisbatterij

Een artikel over de thuisbatterij die de belangrijkste aspecten behandelt met verwijzingen naar verdiepingsartikelen. Wist je dat er twee totaal verschillende thuisbatterijen bestaan?