Hoe komt het dat de warmtepomp nog niet massaal geïnstalleerd wordt?

Sinds de energiecrisis in 2022 lees je heel veel over warmtepompen en hoe zuinig die zijn. Maar als ze zo zuinig zijn en de hoogte van je energierekening sterk kunnen verlagen, hoe komt het dat nog relatief weinig woningen een warmtepomp hebben?

Om het in perspectief te plaatsen, dit artikel schreven wij november 2022.

Populariteit warmtepompen

CV-warmtepompen zijn enorm populair, voornamelijk omdat ze zo zuinig omgaan met energie. Hoe dat komt kan je in dit artikel lezen. Toch wordt de cv-ketel niet massaal omgewisseld voor een warmtepomp. De vraag is, hoe komt dat?

Op die vraag is niet één antwoord te geven, het is een combinatie van factoren. Welke factoren een rol spelen hebben we hieronder opgesomd.

gestegen gasprijs Voor de energiecrisis in 2022 was de gasprijs relatief laag (ten opzichte van de elektriciteitsprijs) en bij een lage gasprijs is de terugverdientijd van een cv-warmtepomp langer dan bij een hogere gasprijs. CV-warmtepompen werden wel geïnstalleerd maar ze waren tot 2022 nog niet razend populair. Sinds begin 2022 de gasprijzen exponentieel stegen is de vraag naar warmtepomp enorm gestegen. Huizenbezitters wilde toen snel overstappen, alleen waren het toen de lange levertijden (soms tot wel een jaar) die een snelle introductie tegen hielden. En al zouden er geen leveringsproblemen bestaan, voldoende vakmensen zijn niet beschikbaar om de warmtepompen te installeren omdat dit (bij veel warmtepompen) een speciaal F-gassen certificaat vereist en niet veel installateurs hebben dit F-gassen certificaat. En als het certificaat niet noodzakelijk zou zijn, dan nog is er (op moment van schrijven) te weinig personeel om aan de vraag te voldoen.

duur De belangrijkste reden dat huiseigenaren niet massaal overstappen is dat een warmtepomp behoorlijk duur is. De prijzen zijn zeer afhankelijk van het gekozen type en starten bij 5000 euro (exclusief installatie en bijkomende kosten). De overheid verleent wel een ISDE subsidie (Investering Subsidie Duurzame Energie), die je pas ná installatie kan aanvragen. Afhankelijk van het gekozen model warmtepomp krijg je bijvoorbeeld 30% van de kosten terug. Maar dan nog is een warmtepomp een grote investering en niet iedereen heeft dat geld beschikbaar.

ruimte Een warmtepomp neemt extra ruimte in beslag. Zowel binnen als buiten^[1]. Niet iedereen is bereid om die ruimte op te offeren.

leveringsproblemen Door de gestegen gasprijs is de warmtepomp enorm populair geworden. De fabrikanten hadden op deze exponentieel stijgende vraag niet gerekend. Daarnaast zijn er ook chiptekorten. Dit tezamen zorgt ervoor dat levertijden soms in de maanden loopt.

ontsierend De meeste warmtepompen vereisen een grote buitenunit^[1] en moeten leidingen aangelegd worden van de buitenunit naar je huidige cv-ketel (of ergens anders in je huis). Dat maakt het huis zowel binnen als buiten er niet mooier op.

geluid Een warmtepomp maakt geluid. De ene wat meer dan de andere, maar geluid maken ze. Sommige mensen storen zich daar aan. Vooral de buitenunit kan een flink brommend geluid maken. Het niveau van het geluid is niet alleen afhankelijk van het model warmtepomp, maar ook plaatsing. Plaatsing op een plat dak of aan de buitengevel kan voor contactgeluid zorgen en wordt in zijn algemeen afgeraden (een betonnen dak levert doorgaans geen problemen op). Plaatsing op de grond, even voor of naast het huis is een goede keuze.

twijfel Men stelt de beslissing uit om dat men twijfelt of een hybride warmtepomp of all-electric warmtepomp aangeschaft moet worden. De hybride warmtepomp is relatief goedkoop, maar het is een tijdelijke maatregel. Uiteindelijk, zo is de verwachting op het moment van schrijven, zal uiteindelijk iedereen overgaan tot de aanschaf van een all-electric warmtepomp die je cv-ketel compleet vervangt (we moeten immers van het gas af), maar dat vergt een investering die een stuk hoger is als een hybride warmtepomp en meer ruimte kost.

onzekerheid subsidie Hoewel je een flinke subsidie kan krijgen, kan je dit pas achteraf, dus na de installatie aanvragen. Je krijgt van niemand vooraf een 100% garantie dat je subsidie krijgt omdat mogelijk "de pot voor dat jaar op is". Het jaar daarna kan je het dan wel aanvragen, maar de vraag is of de overheid in het volgend jaar voldoende subsidie in de subsidiepot stopt. Het is zeer waarschijnlijk dat je subsidie krijgt, maar er is sprake van een kleine onzekerheid. Wel wil de overheid heel graag dat huishoudens overstappen van gas naar een warmtepomp, dus het lijkt onwaarschijnlijk dat je geen subsidie zal krijgen. Op het moment van schrijven heeft de overheid aangegeven dat ze de ISDE subsidie tot 2030 willen aanhouden.

verhuizing Wanneer je plannen hebt om in de toekomst mogelijk te gaan verhuizen dan zal je niet snel een warmtepomp aanschaffen, want levert het huis dan meer op en haal je het geld er dan wel uit?