De temperatuur in de woning is goed, maar de vloer voelt zo koud aan. Is daar wat aan te doen?
Wanneer de vloer net iets te koud aanvoelt, maar de woning op zich wel warm is, kan je met een kunstgreep de vloer wat warmer krijgen. In dit artikel leggen we uit hoe je dat aanpakt.
onderwerpen
- prijs je gelukkig
- let op: dit gaat iets geld kosten!
- waarom is de vloer eigenlijk niet warm?
- hoe krijg ik de vloer warmer met vloerverwarming?
- warmere vloer door verwarmend oppervlakte te verkleinen
- warmere vloer door de het instellen van een nachtverlaging
Wil je een koudere vloer?
Dit artikel is geschreven voor diegene die de vloer te koud vinden. Maar vindt je de vloer wellicht juist te warm en zou je die vloer liever wat koeler willen hebben zonder dat de temperatuur in de kamer verandert? Lees dan onderaan dit artikel waar we je een mogelijke oplossing voor dit probleem bieden.
Prijs je gelukkig
Allereerst, prijs je gelukkig. Stel dat de je géén vloerverwarming had gehad, dan was de vloer nóg kouder geweest.
Maar als je de vloer tóch te koud vindt aanvoelen dan is daar wel wat aan te doen. Voor de zekerheid, je kan natuurlijk dikke sokken of sloffen aan doen, maar op dat advies zit je waarschijnlijk niet op te wachten.
Let op: dit gaat iets geld kosten!
We willen eerst benadrukken dat met de hier voorgestelde "oplossing" de energiekosten voor verwarming iets zullen stijgen. Comfort kost dus je iets geld, later daarover meer.
Waarom is de vloer eigenlijk niet warm?
Het klinkt wellicht vreemd, maar het is de zeer goede isolatie van je woning die de oorzaak is van een koude vloer. Dat leggen we hieronder uit.
In dit kader is het heel belangrijk te doorgronden dat er een relatie bestaat tussen de temperatuur van de vloer en de warmte die door de vloer afgestaan wordt (technisch: de vloertemperatuur bepaalt het afgegeven vermogen dat we uitdrukken in Watt of kiloWatt afgekort kW).
Hoe hoger de vloertemperatuur, hoe meer warmte afgegeven wordt. Andersom ook: hoe lager de temperatuur van de vloer, hoe minder warmte afgegeven wordt.
De temperatuur van de vloer met vloerverwarming moet zodanig zijn dat de warmte die de vloer afgeeft precies de warmteverliezen van de woning compenseert waardoor de temperatuur in de woning gelijk blijft, bijvoorbeeld op 21°C.
De warmteverliezen van je woning zijn afhankelijk van twee factoren: hoe sterk je woning geïsoleerd is en het verschil tussen de binnen- en buitentemperatuur. Omdat in de praktijk de temperatuur in de woning vrijwel constant is, is de buitentemperatuur dus de tweede factor.
Hoe slechter de woning is geïsoleerd, hoer meer warmte je verliest, dus ook hoe meer warmte de vloer moet afgeven om dat verlies te compenseren.
En meer warmte afgeven kan alleen maar door de temperatuur van de vloer te verhogen. Dat kan je alleen maar bereiken door de temperatuur van het cv-water te verhogen.
Technisch gezien kan je de warmteafgifte ook verhogen door het verwarmend oppervlak te vergroten. Ter illustratie, zou je radiatoren hebben gehad, dan kan je de radiatoren vergroten of een radiator bijplaatsen, daarmee vergroot je het warmteafgevend vermogen.
Maar bij vloerverwarming is de vloeroppervlakte waar de vloerverwarmingsleidingen in liggen een vast gegeven, dat kan je niet groter maken (wel kleiner zal je later lezen).
Blijft dus de factor cv-watertemperatuur over. De temperatuur van het cv-water is dus, praktisch gezien, de enige variabele om de warmteafgifte (het vermogen in Watt) te veranderen (verhogen/verlagen).
Bij een slecht geïsoleerde woning zal de vloertemperatuur dus altijd hoger zijn en bij een goed geïsoleerde woning is de vloertemperatuur per definitie altijd lager.
Even praktisch, bij een slecht geïsoleerde woning zal de vloertemperatuur bijvoorbeeld 27°C zijn en bij een goed geïsoleerd huis zal de vloer maar bijvoorbeeld 23°C zijn. In beide woningen is de temperatuur 21°C maar de vloertemperatuur is dus flink verschillend.
De vloertemperatuur zal ook afhankelijk zijn van de buitentemperatuur. Is het buiten kouder, dan verliest de woning meer warmte, dus zal de vloer dit verhoogde warmteverlies moeten compenseren. Dus zal de vloertemperatuur hoger moeten zijn om te zorgen dat de vloer meer warmte afgeeft.
Vooral in het begin en eind van het stookseizoen, wanneer het buiten niet echt koud is, en dus het warmteverlies van je woning klein is, zal de vloer niet warm hoeven zijn om de temperatuur in de woning toch op 21°C (of welke temperatuur dan ook) te houden. Dus zal je vloer kouder aanvoelen. In hartje winter, wanneer de warmteverliezen van je woning hoger zijn, zal daarom de vloer warmer zijn.
In beginsel kan je dus niets doen aan de temperatuur van je vloer, dat is eenmaal een "gegeven", feitelijk een resultaat, van de buitentemperatuur en hoe goed je woning geïsoleerd is. Maar lees vooral door, want we hebben nog een truc in petto!
Hoe krijg ik de vloer warmer met vloerverwarming?
Wanneer je de cv-watertemperatuur verhoogt (door het verhogen van de stooklijn), zal de vloer warmer worden, maar dan wordt het ook in de woning warmer, en dat wil je niet, want de temperatuur was goed (bijv. 21°C). Dus dat is geen optie.
We hebben twee mogelijke oplossingen voor je probleem van koude voeten (en je kan ook een combinatie van deze twee oplossingen kiezen):
- Het verwarmend oppervlakte van de vloerverwarming verkleinen
- Instellen van een nachtverlaging
Warmere vloer door verwarmend oppervlakte te verkleinen
Aan de hand van een voorbeeld leggen we deze "truc" uit. Stel het is in je woonkamer 21°C maar de vloer vindt je te koud. Op de eerste verdieping heb je ook vloerverwarming en die staat zeer waarschijnlijk aan (wellicht op een iets lagere temperatuur vanwege een niet te hoge temperatuur in de slaapkamers).
Zorg dat in de (slaap)kamer die pal boven de woonkamer ligt de temperatuur daalt. Dat doe je door thermostaat in die slaapkamer te verlagen, en als je geen thermostaat in iedere kamer hebt, dan moet je de vloerverwarmingsgroepen (lussen) van die slaapkamer dichtdraaien of het debiet sterk beperken [1]. Heb je in die slaapkamer geen vloerverwarming maar radiatoren, draai die dan dicht(er). In die slaapkamer zal de temperatuur na een ongeveer een dag iets dalen, maar de daling is niet heel sterk.
Dat het niet erg koud wordt in die slaapkamer komt omdat de warmte van de woonkamer via het plafond van de woonkamer / de vloer van de slaapkamer "weglekt". En die "warmtelek" is zéér groot, de vloeren van de eerste verdieping zijn immers niet geïsoleerd.
Doordat vanuit de woonkamer veel meer warmte (dan voorheen) verloren gaat aan die ene kamer op de eerste, zal de temperatuur in de woonkamer dalen. Maar heel vreemd voor velen: de vloertemperatuur in de woonkamer daalt (vrijwel) niet!
Die daling van de woonkamertemperatuur vindt je natuurlijk niet prettig. Door de stooklijn te verhogen (zie later) zal de cv-watertemperatuur stijgen, dús zal de vloer van de woonkamer, maar ook van alle andere ruimtes, stijgen.
Verwacht niet dat binnen een uur de temperatuur van de vloer warmer wordt. Dit zijn zeer trage processen. De effecten zijn pas na een dag of twee dagen merkbaar.
Door die aanpassing van de cv-watertemperatuur zal de woonkamertemperatuur weer terugkomen op de gewenste 21°C maar de vloertemperatuur is nu hoger dan voor de aanpassingen. Daarmee heb je dus je doel bereikt.
Is de temperatuur van de vloer nog te koud, zet dan meer kamers op de eerste uit (of beperk de temperatuur of debiet van de vloerverwarming). Ook dan zal je de stooklijn moeten aanpassen (verhogen) wat resulteert in een verdere stijging van de cv-watertemperatuur. Dús een nog warmere vloer.
Realiseer dat iedere graad Celsius verhoging van de cv-watertemperatuur zal zorgen dat het rendement van de cv-warmtepomp met 2% daalt. Dus de kosten van verwarming stijgen ook met 2%. Lees hier meer over in de twee procent regel.
Warmere vloer door de het instellen van een nachtverlaging
Een warmtepomp werkt het meest efficient als deze constant, dus 24/7, je woning (op een laag pitje) verwarmd. Dan is de cv-watertemperatuur zo laag als mogelijk, en dáárom zijn de energiekosten zo laag als mogelijk (mocht je dit niet begrijpen, lees dan de twee procent regel). Zeer waarschijnlijk staat je cv-warmtepomp nu ook 24/7 te draaien.
Door een nachtverlaging[2] in te voeren zal de warmtepomp in de nacht minder (of wellicht helemaal geen) warmte maken en zal je huis (iets) afkoelen. Overdag moet de cv-warmtepomp dit weer "inhalen" en dat kan alleen maar door overdag meer vermogen af te geven, en dat kan alleen maar door de cv-watertemperatuur te verhogen. Daardoor stijgt (overdag) dus de temperatuur van de vloer (is deze overdag warmer dan voorheen). Maar tijdens de nachtverlaging is de vloer kouder.
Wanneer je de nachtverlaging instelt van bijvoorbeeld 23u-7u dan zal je begrijpen dat de vloer om 7:30u in de ochtend nog niet warm is. De vloer is namelijk een zeer traag element. Wil je dat de vloer eerder (redelijk) warm is, dan moet je de nachtverlagingstijden aanpassen. Bijvoorbeeld van 22u-6u of 21u-5u (maar je kan het ook beperken naar bijv. 23-3u, maar hoe korter de periode van nachtverlaging, hoe minder warmer(er) de vloer overdag zal zijn). Realiseer dat als je de vloerverwarming vanwege de nachtverlaging om 22u uitzet, de vloer om om 23u echt nog niet koud is, de daling van de vloertemperatuur gaat traag.
Sterker nog, uw scribent heeft de nachtverlaging ingesteld op 17:30-05:30u. De drijfveer daarvoor was niet de warmere vloer, maar zoals beschreven in het artikel over zonnepanelen, vanwege het milieu. Om maximaal gebruik te maken van zonne-energie, hoe weinig dit ook is in de winter, en zo weinig mogelijk elektriciteit uit het net te trekken. Een lagere energierekening, zeker als de salderingsregeling afgeschaft is, en een warmere vloer is heel prettig neveneffect.
De nachtverlagingtijdstippen zal je zelf proefondervindelijk moeten aanpassen. Met hoeveel graden de nachtverlaging moet plaatsvinden is ook aan jou. Hoe groter de nachtverlaging, hoe groter de kans is dat de cv-warmtepomp in die nachtverlagingsperiode niet aan zal gaan. Maar dat betekent ook dat de vloer sterker afkoelt in die periode.
Een mooi startpunt is een nachtverlaging van 1 of 1,5°C. Is de vloer overdag nog niet voldoende warm (dat was je doel, maar de temperatuur in de woning is wel goed) dan helpt het om de nachtverlaging groter te kiezen (bijvoorbeeld 2, 2,5 of 3°C verlaging, en/of de nachtverlagingsperiode te verlengen (bijv. van 21-6u).
Let op: aanpassing stooklijn noodzakelijk
Zodra je bepaalde vloerverwarmingsgroepen (gedeeltelijk) dicht gedraaid hebt, en/of een nachtverlaging hebt ingesteld, zal de temperatuur in de woning dalen en de vloer niet warmer worden. Dat komt omdat de cv-warmtepomp (vrijwel zeker) werkt op basis van een weersafhankelijke regeling. Daarbij wordt de cv-watertemperatuur (dus de temperatuur van de vloer) aangepast op basis van de buitentemperatuur. Omdat je het verwarmend oppervlakte en/of de tijd dat cv-warmtepomp beperkt hebt, zal -logisch- de temperatuur in de woning dalen. Dus je moet zorgen dat de cv-watertemperatuur na je acties verhoogt om te zorgen dat de temperatuur in de woning niet daalt.
De weersafhankelijke regeling werkt met een zogenaamde stooklijn. Pas die stooklijn aan door de stooklijn "in zijn geheel iets op te tillen". Staat de stooklijn bijvoorbeeld op +20°C/+20°C en +29°C/-20°C (buiten/binnentemperatuur), dan moet je hem met bijvoorbeeld één graad "optillen" naar +21°C/+20°C en +30°C/-20°C.
Heb je een warmtepomp met een weersafhankelijke regeling maar mét ruimtecompensatie dan zal die ruimtecompensatie (zeer waarschijnlijk) de stooklijn, dus cv-watertemperatuur vanzelf verhogen.
We schreven het al eerder in dit artikel, realiseer dat deze aanpassingen om de vloertemperatuur te verhogen zorgen dat de energiekosten voor verwarmen zullen toenemen. Dat is een eenmaal een wetmatigheid van de werking van een warmtepomp. Daarbij geldt dat iedere graad verhoging van de cv-watertemperatuur lijdt tot 2% hogere energiekosten.
Liever een koudere vloer?
Wellicht vindt je de vloer te warm en je vraagt je af, hoe kan ik zorgen dat de vloer koeler wordt maar zonder dat de temperatuur in de kamer verandert? Nou, daar hebben we een oplossing voor.
Laten we beginnen met eerst te vertellen waarom de vloer waarschijnlijk zou warm is, want daarin schuilt ook de mogelijke oplossing.
De bedoeling van (vloer)verwarming om de temperatuur in de woomkamer (of welke gewenste ruimte dan ook) constant te houden. Als het buiten kouder wordt, dan verliest de bewuste kamer warmte, via de isolatie, naar buiten. In zo'n situatie zou de kamer koeler worden, maar dat wil je niet, dus zal de cv-watertemperatuur hoger worden om te zorgen dat de vloer warmer wordt. En als de vloer warmer wordt zal meer warmte afgegeven worden. Hoe kouder het buiten wordt, hoe warmer je vloer moet zijn om de kamer op temperatuur te houden. Maar soms leidt dat tot een vloer die je té warm vindt.
Mogelijk hebben we daar een oplossing voor. De voorwaarde is dat boven die bewuste kamer of ruimte zich nog een kamer of ruimte bevindt. Een voorbeeld, een woning heeft twee verdiepingen, de vloer van de begane grond vinden de bewoners te warm. Gebruikelijk is, zo is de mens dat gewend uit het verleden, om de verwarming op de eerste verdieping uit te draaien. Op de eerste verdieping is het dus relatief koel.
Omdat het "boven" koud (koeler) is, zal de vloer beneden té warm kunnen worden. Dat zit zo, veel woningen hebben een betonnen verdiepingsvloer. Die vloer van de eerste verdieping, dat is het plafond van de begane grond, is een hele goede warmtegeleider. In deze berekening kan je lezen dat circa 50% van de warmte die de vloer beneden afgeeft via het plafond verdwijnt naar de eerste verdieping.
Om simpel te bewijzen dat echt enorm veel warmte naar de eerste weglekt draaien we de boel eens om. Stel dat de vloer totaal geen warmte zou doorgeven, en boven zou je zoals altijd de verwarming uithebben. In dat geval zou de temperatuur van de kamers op de eerste verdieping dezelfde temperatuur hebben als de buitenlucht. Immers, er staat geen verwarming aan, dus nemen die kamers de temperatuur aan van buiten (net als in een schuurtje het in de winter koud is, daar staat ook geen verwarming, dus is het daar ijskoud). Is het buiten -5°C, dan zou het in de slaapkamer boven ook -5°C moeten zijn.
Maar die kamers zijn helemaal niet -5°C, de temperatuur is daar bijvoorbeeld 15°C. En die relatief hoge temperatuur in de kamers boven is alleen maar mogelijk als die kamers toch verwarmd worden. De warmte komt niet van de radiatoren of vloerverwarming op de eerste, want die heb je uitstaan. Dus dan is er nog één mogelijkheid: die warmte komt van beneden van de kamers die daar verwarmd worden.
Je zal denken, dat mag dan wel waar zijn, maar wat heeft dat te maken met een té warme vloer beneden? Nou alles. Dat leggen we uit.
Dat er zoveel warmte van benden naar boven weglekt komt omdat het boven kouder is dan beneden. Dat is een natuurwet. Als een warm object contact heeft met een koud object dan stroomt de warmte van het warme naar het koude object.
Als je de kamers boven even warm maakt als beneden (dat is wel extreem, maar het gaat even om de begripsvorming) dat hebben twee even warme objecten met elkaar contact maar omdat de temperatuur in beide objecten evenhoog is zal geen warmte overgedragen worden tussen die twee objecten.
Als je boven het dus warm maakt (of minder koud zo je wilt) door de verwarming wél aan te zetten, zal minder warmte van beneden naar boven ontsnappen. Het gevolg daarvan is dat het beneden als maar warmer wordt, veel warmer dan je het wil.
Door de cv-watertemperatuur te verlagen van de vloerverwarming zal de warmteafgifte van de vloer beneden afnemen en zal de temperatuur dalen tot een temperatuur die jij prettig vindt.
Dus, door "boven" wél te verwarmen kan de temperatuur van de vloer beneden dalen zónder dat de temperatuur in de kamer beneden daalt.
Dus dát is dus de oplossing. Zet vooral in de kamer(s) die zich bevinden boven kamer waar de vloer te warm is aan. Die kamer(s) boven hoeven niet 21°C te worden, maar hoe warmer de kamer boven wordt, hoe koeler de vloer op de begane grond kan worden zonder dat de temperatuur in die kamer daalt.
Mocht je geen "boven" hebben, maar wel onverwarmde kamers die grenzen aan de kamer waarvan de vloer te warm is, dan kan je overwegen om de verwarming in de aangrenzende ruimte aan te zetten. Niet alleen "lekt" veel warmte weg naar "boven" maar er "lekt" ook warmte weg, via muren, naar aangrenzende ruimten, hoewel dat "lek" een stuk minder is. Dus door aangrenzende kamers warmer te maken kan de vloer koeler worden.
Let op: de verwarming (bij gebruik van een warmtepomp) is voor 99% zekerheid gebaseerd op een "weersafhankelijke regeling". Daarbij is de cv-watertemperatuur afhankelijk van de buitentemperatuur. Hoe kouder buiten, hoe warmer het cv-water zal moeten zijn.
Als je "boven" ineens gaat verwarmen, dan zal het "beneden" veel te warm worden. Je zal dus de stooklijn van de weersafhankelijke regeling moeten aanpassen.
Nog een laatste opmerking: als je een warmtepomp hebt, dan moet je juist de kamers op de bovenverdieping wél verwarmen. Door die ongebruikte kamers te verwarmen kan je, let op: energie besparen. Dat lijkt fout, maar het is bij gebruik van een warmtepomp toch echt waar. Meer daarover in het artikel energie besparen door niet gebruikte kamers te verwarmen?
- De leidingen (lussen) van de vloerverwarming komen uit op een vloerverwarmingsverderler. Op de vloerverwarmingsverdeler zitten altijd ventielen (kraantjes) die je meer open/dicht kan draaien. Vaak is dat gecombineerd met een debietmeter. Die meet het debiet (volumestroom) en laat met een soort "dobber" het debiet zien. Door de aan de ventielen te draaien (doorgaans met de klok mee is dicht(er), tegen de klok is open(er), zal het dobbertje van de debietmeter stijgen of dalen.
- De nachtverlaging stelde je vroeger, ten tijde van een cv-ketel, in op de woonkamer klokthermostaat. Maar bij een cv-warmtepomp heb je (doorgaans) geen thermostaat meer (dat zou in ieder geval heel atypisch zijn). Een cv-warmtepomp werkt namelijk (doorgaans) met een weersafhankelijke regeling. En daardoor stel je op de cv-warmtepomp zelf een nachtverlaging in (sommige warmtepompen kunnen dat niet, dat is inderdaad dan pech). Ook de eerder genoemde stooklijn pas je op de cv-warmtepomp aan.
Alles wat je wil weten over de thuisbatterij
Een artikel over de thuisbatterij die de belangrijkste aspecten behandelt met verwijzingen naar verdiepingsartikelen. Wist je dat er twee totaal verschillende thuisbatterijen bestaan, ieder met hun voor- en nadelen?
Boekje over warmtepompen
In het boekje "Lex, Leo en de warmtepomp" lees je vrijwel alle aspecten van een warmtepomp waardoor je beter voorbereid keuzes kan maken bij de aanschaf van een warmtepomp.
Ongebruikte kamers verwarmen bespaart energie?
Je zal het waarschijnlijk niet geloven, maar we leveren het bewijs: bij het gebruik van een cv-warmtepomp bespaar je geld als je niet gebruikte kamers wél verwarmt.
Naregeling: van zegen tot vloek
Een naregeling, waarbij je de temperatuur per kamer kan regelen was een zegen bij een cv-ketel. Maar bij een cv-warmtepomp is een naregeling onwenselijk. Waarom eigenlijk?
publicatie: 20231229
aanpassing/controle: 20231230
Foutje of aanvulling? Stuur ons een reactie