zelfsifonage

Zelfsifonage is het fenomeen bij een boiler waardoor deze ongewenst afkoelt omdat de warmte verdwijnt via de aangesloten horizontale of verticaal omhooggaande warmwaterleiding waardoor ongewenst warmte afgestaan wordt aan de omgeving.

Betekenis

Zelfsifonage, ook wel eenpijpscirculatie genoemd, is een ongewenst proces waarbij warmte uit de boiler langzaam weglekt via de direct op de boiler aangesloten horizontale, of omhooglopende warmwaterleiding. In dit horizontale of omhooglopende deel van de leiding zal warmte afgestaan worden aan de omgeving.

Deze weglekkende warmte is een natuurlijk proces waarbij het warme water, thermische energie door conductie (geleiding) van de leiding en uiteindelijk via convectie zal afstaan aan de omgeving. Doordat het warme water warmte heeft afgestaan zal de temperatuur van dat water dalen. Omdat kouder water een hoger soortelijk gewicht heeft dan warm water zal het koudere water in de leiding dalen. In de leiding ontstaat daardoor een gelaagdheid van warm en koud water waarbij die lagen een tegengestelde stroming hebben. Het koelere water zal terugstromen in de boiler en daar weer opwarmen en zo start de cyclus opnieuw. Vandaar de naam eenpijpscirculatie.

Dit warmteverlies zal zorgen voor een extra stilstandverlies. Dus de boiler zal niet alleen warmte verliezen via de isolatie rond het vat, maar dus ook via de warmwaterleiding.

De warmteverliezen door zelfsifonage kunnen gereduceerd worden door de warmwaterleiding zo dicht mogelijk op de warmwateraansluiting van de boiler te voorzien van een thermosifon die bestaat uit een leiding in de vorm van een Z of U die naar beneden gericht is. De lengte van het verticaal naar beneden lopende deel is bepalend voor de vermindering van de warmteafgifte. Hoe langer dit gedeelte, hoe minder thermische energie ongewenst zal weglekken. Het materiaal waaruit de leiding bestaat speelt ook een rol. Bij goed geleidend leidingmateriaal zal het verticale deel langer moeten zijn. Bij gebruik van koperleiding, dat goed de warmte geleid, zal het verticale deel langer moeten zijn dan bij gebruik van roestvaststaal (RVS). Tevens zal de diameter van de leiding een rol spelen. Bij dikkere leidingen is de zelfsifonage sterken dan bij dunnere leidingen. Daarom moet bij een dikke leiding het verticale deel langer zijn dan bij een dunne leiding.

De lengte van het verticale deel van de leiding moet bij koper minimaal 12 keer de dikte van de leiding zijn, bij RVS is dit 5 keer de diameter. Als voorbeeld, bij een leidingdiameter van 15 mm en het gebruik van koper zal het verticale deel minimaal 12x15=180 mm (18 cm) moeten zijn. In geval van RVS is die lengte minimaal 15x5=75 mm.

Klimaatproductenglossarium

In dit glossarium zijn nog veel meer termen te vinden, van "aanlegthermostaat" tot "zonnecollector", zie het klimaatproductenglossarium