paneelradiator

Een paneelradiator is een radiator die bestaat uit één of meerdere metalen platen met holle kanalen waardoor het warme cv-water stroomt en zo de radiator van warmte kan voorzien.

Betekenis

Een paneelradiator is de meest toegepaste vorm van een radiator in een centraal verwarmingssysteem. Hij bestaat uit een dunne maar hoge en lange metalen doos met daarin kanalen waar van boven naar beneden cv-water stroomt. Die kanalen zijn bij de meeste paneelradiatoren goed te zien door het golvend oppervlak.

Een paneelradiator kan bestaan uit één, twee of drie van dit soort panelen. Hoe meer panelen, hoe meer warmte de radiator kan afstaan.

De warmteafgifte kan verder verhoogd worden door het gebruik van convectorplaten. Dat zijn dunne metalen platen die veel weg hebben van een golfplaat en met puntlassen aan het paneel zijn vastgemaakt.

De paneelradiatoren zijn verkrijgbaar in verschillende standaard uitvoeringen. Een T10 (Type 10) heeft één paneel en geen convector. Een T11 is gelijk aan de T10 maar dan uitgevoerd met een convector. Bij gelijkblijvende hoogte en lengteafmetingen staat een T11 radiator flink meer warmte af dan een T10. Een T20 heeft twee panelen, een T21 heeft twee radiatoren en één convector. De T22 heeft twee panelen en twee convectors. De T33 heeft drie panelen en drie convectors.

Het thermisch vermogen dat een radiator kan afgeven wordt uitgedrukt in Watt. Het vermogen van een radiator is sterk afhankelijk van de temperatuur van het cv-water. Hoe warmer het cv-water is, hoe meer vermogen de radiator kan afgeven. Vandaar dat een fabrikant van radiatoren het vermogen specificeert bij een bepaalde aanvoertemperatuur, een retourtemperatuur en een omgevingstemperatuur. Zo kan een radiator bijvoorbeeld een vermogen hebben van 1000 Watt waarbij staat 75/65/20, wat inhoud: aanvoertemperatuur 75°C, retourtemperatuur 65°C en een omgevingstemperatuur van 20°C. Diezelfde radiator maar dan bij 55/45/20, dus bij een aanvoertemperatuur van 55°C geeft aanzienlijk minder vermogen af dat rond de 500 Watt ligt. Logischerwijs hou je bij 35/30/20 haast geen vermogen over.

Het vermogen kan verder beïnvloed worden door het debiet. Wanneer het debiet, dat vaak in liters per minuut wordt uitgedrukt, laag ligt zal het verschil tussen de aan- en retourtemperatuur groter worden waardoor de radiator aan de bovenzijde wel warm is maar onderaan een flink lagere temperatuur heeft. Wanneer de aanvoer bijvoorbeeld 60°C is en de retour is 38°C dan is de gemiddelde temperatuur (60+38)/2=49°C. Stel dat het debiet flink verhoogd zou worden en de aanvoer is nog steeds 60°C dan zal de retourtemperatuur een stuk hoger liggen, bijvoorbeeld op 48°C. Dat is de gemiddelde temperatuur van de radiator: (60+48)/2=54°C waardoor de warmteafgifte, dus het vermogen een stuk hoger ligt. Het vermogen dat een radiator is uit te rekenen met de formule: vermogen in vermogen in Watt=delta-T x Q x 4186, waarbij Q het debiet is in liter/seconde en 4186 is de soortelijke warmte van water in J/(kg.K).

Een voorbeeld: door een radiator stroomt 3 liter/minuut, dus 0,05 liter/s. De aanvoertemperatuur is 60°C en de retour blijkt 48°C te zijn, dus een verschil (=delta-T) van 12°C. We vullen daarmee de formule in: vermogen in Watt=12x0,05x4186 dat is 0,6x4186=2511 Watt. Zou het debiet maar

Het afgegeven vermogen van de radiator kan flink verhoogt worden door radiatorventilatoren te gebruiken. Deze ventilatoren worden doorgaans onder de radiator gemonteerd en worden daardoor aan het zicht onttrokken, wel zak een snoertje (achter de afvoerleiding) weggewerkt moeten worden die voor de stroomvoorziening van de ventilatoren noodzakelijk is. Deze radiatorventilatoren zijn vooral van belang te gebruiken wanneer overgeschakeld wordt naar lagetemperatuurverwarming waardoor een hr-ketel zuiniger werkt. Vooral als overgeschakeld wordt van een cv-ketel naar een cv-warmtepomp is dit van belang omdat een cv-warmtepomp alleen maar zuinig is (en dus een financieel voordeel hebben) als de cv-watertemperatuur zeer laag is zoals een aanvoertemperatuur van 35 hooguit 40°C.

Klimaatproductenglossarium

In dit glossarium zijn nog veel meer termen te vinden, van "aanlegthermostaat" tot "zonnecollector", zie het klimaatproductenglossarium