Elektrische zelfvoorzienendheid

Elektrische zelfvoorzienendheid (EZV) wordt uitgedrukt in een percentage. Het geeft aan hoeveel procent van de benodigde elektrische energie door jezelf wordt geproduceerd. Hoe hoger het percentage, hoe minder elektrische energie je afneemt (dus afhankelijk bent) van je energieleverancier, hoe lager je energierekening én je bijdraagt aan een beter milieu en de transitie naar een fossielvrije wereld.

Wat is elektriciteit zelfvoorzienendheid?

Traditioneel betrokken we alle elektrische energie van het net (van de energieleverancier). In dat geval is de zelfvoorzienendheid 0%. Bij de ingebruikname van zonnepanelen wordt een deel van de geproduceerde elektrische energie direct gebruikt door de apparaten in je woning. Wat je over hebt wordt teruggeleverd aan het net.

Wanneer je zonnepanelen hebt, wil je liefst dat alle elektrische energie die je nodig hebt (in een jaar) geleverd wordt door de zonnepanelen. Dus dat je geen afname (geleverde energie) meer hebt vanuit het net. Maar zo iets is natuurlijk onmogelijk. In de avond en nacht schijnt de zon niet en in de "donkere maanden" (november-februari) leveren je zonnepanelen zo weinig op dat dit totaal ontoereikend is om je eigen verbruik af te dekken.

Daarnaast, op het moment dat je zonnepanelen energie leveren zal je doorgaans maar een laag verbruik hebben.

Wanneer je zonnepanelen hebt die per jaar evenveel produceren dan je jaarlijks verbruikt, zal je zelfvoorzienendheid maar circa 25% zijn. De overige 75% lever je dus terug aan het net. Als je bereid bent je gedrag aan te passen en de vaatwasser, wasmachine, stofzuiger, (keuken)boiler, warmtepomp en dergelijke voornamelijk te gebruiken als voldoende zonne-energie beschikbaar is, dan zal je zelfvoorzienendheid stijgen naar bijvoorbeeld 33%.

In een artikel hebben we vele tips verzameld die je zelfvoorzienendheid kunnen verhogen.

Door je zelfvoorzienendheid in elektriciteit uit te rekenen wordt je bewust in hoeverre, zover dit praktisch mogelijk is, je verbruik van elektrische energie samen laat vallen met de momenten dat je zonnepanelen energie opwekken.

Salderen

Zelfvoorzienendheid heeft niets te maken met salderen, daarbij lijkt het alsof je het net gebruikt als grote accu. Het overschot aan zonne-energie lever je terug aan het net en kan je later, wanneer je te kort komt die energie weer uit het net onttrekken. Maar dat is alleen maar een administratief trucje. Nog steeds zullen elektriciteitscentrales voor jou moeten werken tijdens het onttrekken van elektriciteit uit het net, dus dat telt hier niet mee.

Thuisbatterij

Wanneer je een thuisbatterij hebt of aan gaat schaffen kan je een deel van de niet gebruikte zonne-energie tijdelijk in een accu opslaan in die in de avond en nacht gebruiken. Daarmee stijgt ook je zelfvoorzienendheid.

Formule

Zelfvoorzienendheid is het percentage van je werkelijk verbruikte energie per jaar gedeeld door de energie die je zonnepanelen hebben geleverd en direct een bijdrage hebben geleverd aan je verbruik. Hieronder geven we de formules om dit uit te rekenen.

Een voorbeeld maakt het duidelijker. Stel je zonnepanelen hebben in één jaar 3000 kWu geleverd (dat is af te lezen op de zonnepaneelinverter of de bijbehorende app). Stel dat je in dat jaar 2000 kWu hebt teruggeleverd* en stel dat de afname (levering vanuit het net) van elektrische energie in dat jaar 1500 kWu is geweest*. Dan kunnen we het volgende berekenen:

* Dat is te zien op de eindafrekening van je energiemaatschappij.

• Levering zonnepanelen: 3000 kWu
• Teruglevering aan het net: 2000 kWu
• Opname uit het net: 1500 kWu
• Energie van je zonnepanelen die direct is gebruikt (niet teruggeleverd aan het net): 3000-2000=1000 kWu
• Werkelijk energieverbruik: 3000-2000+1500 = 2500 kWu
• zelfvoorzienendheid: direct verbruik vanuit zonnepanelen / totaal verbruik = (3000-2000) / (3000-2000+1500) = 1000 / 2500 = 0,4 (anders geschreven 40%)

In dit voorbeeld is de zelfvoorzienendheid 40%. Omdat 40% van het totale energieverbruik (direct) geleverd is door je zonnepanelen. Dus voor 60% van je energieverbruik (1500 kWu) ben je "afhankelijk" van het net (je energieleverancier).

Off-grid

Wil je 100% zelfvoorzienend zijn, dus al je elektrische energie zelf produceren, dan is dat een hele opgave, maar niet onmogelijk. Dat vereist een flinke gedragsverandering: gebruik van elektriciteit afstemmen op de beschikbaar het daarvan en een zeer grote investering in zonnepanelen, accu's en omvormers.

Wanneer je 100% je eigen energie produceert kan je overwegen om de elektriciteitsaansluiting op te heffen, dat scheelt je maandelijkse netbeheerkosten.