Is samenwerking tussen twee verschillende merken thuisbatterijen mogelijk?

Het simpele antwoord is: nee, twee of meer thuisbatterijen van verschillende fabrikanten kunnen niét samenwerken. Doe je het toch dan leidt dat tot niet goed werkende thuisbatterijen. Kapot zullen ze niet gaan, maar ze zullen niet doen wat je van ze verwacht.

Waarom je geen twee thuisbatterijen van verschillende fabrikanten kan gebruiken leggen we in dit artikel uit.

Hierop is overigens één uitzondering en die zullen we met een voorbeeld toelichten.

De basiswerking van een thuisbatterij

Zoals we in het artikel hoe werkt een thuisbatterij hebben uitgelegd, meet de thuisbatterij continue de hoeveelheid vermogen dat geleverd of teruggeleverd wordt aan het net.

Die meting wordt uitgevoerd op elektriciteitskabel die in je meterkast binnenkomt, dus na de hoofdschakelaar. Op die plaats (in die kabel) komt alles samen. Het vermogen dat je zonnepanelen leveren, het vermogen dat je elektrische apparaten gebruiken en het vermogen dat de thuisbatterij levert.

Bij normaal gebruik^[1] zal de thuisbatterij streven naar "nul op de meter", dus dat de elektriciteitsmeter (slimme meter) geen verbruik meet, maar ook geen teruglevering. Dus een vermogen van 0 Watt.

De thuisbatterij kan dit verbruik op 0 Watt houden doordat hij een bepaalde vermogensopname uit het net direct compenseert door het zelfde vermogen te leveren. Of als de zonnepanelen elektriciteit terugleveren, dit teniet doet door dezelfde hoeveelheid vermogen op te nemen en te gebruiken voor het laden van de accu.

Een voorbeeld maakt dit duidelijk. Stel de thuisbatterij meet een vermogensopname van 300 Watt uit het net, dan wordt dit direct (na een bepaalde reactietijd die doorgaans één seconde is) gecompenseerd door de thuisbatterij doordat hij hetzelfde vermogen, in dit geval 300 Watt, gaat terugleveren. Hierdoor zal de elektriciteitsmeter 0 Watt registreren, want 300 Watt verbruik en 300 Watt teruglevering is samen 0 Watt. Geen opname of terugelvering aan het net dus, en dat is precies het doel van de thuisbatterij: "nul op de meter".

Twee kapiteins op één schip

Wanneer in bovenstaand voorbeeld twee thuisbatterijen van twee verschillende merken gebruikt zullen deze beide een verbruik van 300 Watt registreren. Dus gaan ze beiden 300 Watt leveren. Maar in dat geval wordt het verbruik van 300 Watt gecompenseerd door 600 Watt, 300 Watt van de eerte thuisbatterij en de tweede thuisbatterij levert ook 300 Watt terug, samen leveren ze dus 600 Watt terug. Dat wordt dan 300 - 600 = -300 Watt. Dus wordt er 300 Watt naar het net teruggeleverd en dat is totaal niet de bedoeling.

Beide thuisbatterijen constateren een seconde later dat er 300 Watt terugeleverd wordt, terwijl ze 0 Watt hadden verwacht, dus zullen ze beiden 300 Watt minder gaan leveren. We zijn dan weer terug bij af, want dan wordt de optelsom: 300 + 0 = 300 Watt, dus 300 Watt verbruik uit het net.

Dus wat gaan de thuisbatterijen doen? Precies, die gaan beide weer 300 Watt terugleveren en dat levert dan weer een teruglevering op van 300 Watt (en 0 Watt was het doel), dus daar reageren ze op... en zo gaat dat continue door. Het resultaat van twee thuisbatterijen levert dus nooit "nul op de meter".

Je zal begrijpen dat als je drie thuisbatterijen toepast die alleen maar erger wordt. Ook dat werkt dus niet.

Twee thuisbatterijen van dezelfde fabrikant

Heb je twee thuisbatterijen van één fabrikant dan zullen deze doorgaans wél kunnen samenwerken. Ze zijn dan onderling gekoppeld en als geconstateerd wordt dat er 300 Watt uit het net wordt geleverd, dan zullen ze beiden 150 Watt leveren, samen dus 300 Watt en daarmee compenseren ze het verbruik en staat er "nul op de meter". Mocht de accu van de ene thuisbatterij op zijn en de ander nog niet, dan zal degene met nog voldoende accucapaciteit die 300 Watt leveren en de anderen niets. En ook dan hebben we nul op de meter.

Hoe twee thuisbatterijen van verschillende fabrikanten toch kunnen "samenwerken"

Onder bepaalde voorwaarden is het toch mogelijk om twee of drie thuisbatterijen van verschillende fabrikanten "samen te laten werken". Eigenlijk werken ze helemaal niet samen. Sterker nog, ze zijn niet bewust van elkaars bestaan. Maar toch is "nul op de meter" mogelijk.

Een voorwaarde is dat de zonnepaneelinstallatie twee (of drie bij gebruik van drie verschillende thuisbatterijen) zonnepaneelomvormers heeft. Wanneer een driefase zonnepaneelomvormer gebruikt wordt zal dit alleen maar kunnen werken met drie thuisbatterijen.

Aan de hand van een voorbeeld leggen we dit uit. We gaan uit van een zonnepaneelinstallatie met twee omvormers en twee thuisbatterijen, maar als je onderstaande doorgrond zal je ook begrijpen dat het ook kan werken met een driefase zonnepaneelomvormer en drie thuisbatterijen.

Laten we uitgaan van een groepenkast met zes oorspronkelijke groepen, genummerd 1 tot en met 6. Op groep 3 zit de eerste zonnepaneelomvormer aangesloten. Op groep 6 de tweede zonnepaneelomvormer. Aan die zes groepen worden twee groepen toegevoegd (groep 7 en 8) voor de twee thuisbatterijen (dat is een eis, tenzij je gebruik maakt van een "thuisbatterij met steker".

In de groepenkast gaan we de groepen 1, 2, 3 én 7 (achter de automaten/zekeringen, dus aan de kant van de hoofdschakelaar) samenvoegen. Dit samengevoegde deel van de groepenkast noemen we "deel A". Voor dit deel A moet het vermogen van levering of teruglevering apart gemeten worden. Dus wordt in deel A een vermogensmeter óf een stroomtransformator opgenomen (afhankelijk wat de thuisbatterij ondersteund).

Het zelfde doen we voor de overige groepen. Dus groep 4, 5, 6 en 8 voegen we samen en noemen we "deel B". Voor deel B wordt ook apart het vermogen gemeten met een vermogensmeter of stroomtransformator.

Deel A en deel B worden ná de vermogensmeter of stroomtransformator aangesloten op de hoofdschakelaar (we vergeten even het gebruik van aardlekschakelaars).

We hebben, geredeneerd vanuit de thuisbatterijen, twee losstaande delen. Thuisbatterij die op groep 7 is aangesloten zorgt voor "nul op de meter" voor "deel A". Thuisbatterij die op groep 8 is aangesloten zorgt voor nul op de meter van deel B.

Iedere thuisbatterij is dus verantwoordelijk voor "hun eige deel van de elektrische installatie". De twee thuisbatterijen werken dus niet samen, maar ze zorgen ieder voor hun "eigen deel" voor nul op de meter. En dat resulteerst in "nul op de meter" voor de totale installatie, dus richting het net.

Suboptimaal

Bovenstaande configuratie werkt, maar optimaal is het waarschijnlijk niet. Als de accu van thuisbatterij A leeg is maar niet in thuisbatterij B, dan zal voor deel A geen "nul op de meter" meer gelden, want thuisbatterij A (zo je wilt deel A) kan geen energie ontvangen van thuisbatterij B. Het werkt alleen subotimaal als het verbruik van deel A in harmonie is met het vermogen van de zonnepaneelomvormer A én de accucapaciteit in thuisbatterij A. En dit moet dan ook gelden voor "B".