Thuisbatterij FAQ (veel gestelde vragen)
In deze FAQ tref je de veel gestelde vragen aan over thuisbatterij (en dus ook van de hybride omvormer).
Hybride omvormer - thuisbatterij
In dit artikel gebruiken we voor de leesbaarheid alleen de term "thuisbatterij", terwijl we daar eigenlijk hadden moeten schrijven "thuisbatterij of hybride omvormer", immers een hybride omvormer kan ook als thuisbatterij gebruikt worden.
Wat is het verschil tussen vermogen, energie en accucapaciteit?
Het is voor minder ingewijden inderdaad verwarrend. Vermogen druk je uit in Watt (W of kW), energie druk je uit in Wattuur (Wu of kWu) en de accucapaciteit druk je ook uit in kWu. Wat nou het verschil is tussen deze termen hebben beschreven in het artikel vermogen, energie en capaciteit.
Wat betekent "nul op de meter"?
Een thuisbatterij streeft naar "nul op de meter" (NOM). Dat betekent dat de thuisbatterij, als je zonnepanelen niet het vermogen kunnen leveren die je apparaten op dat moment vragen (omdat het avond, nacht of heel erg bewolkt is) niet uit het net onttrekken maar dat dit vermogen uit de accu van de thuisbatterij geleverd wordt.
Wanneer je apparaten op een bepaald moment bijvoorbeeld 844 Watt opnemen dan zal de thuisbatterij dit compenseren door 844 Watt te leveren. Op dat moment komt alle elektrische energie uit de thuisbatterij die je op dat moment nodig hebt en zal er geen elektriciteit vanuit het net opgenomen worden. Dus registreert de elektriciteitsmeter in je meterkast een vermogen van 0 Watt, dat is wat we met "nul op de meter" bedoelen.
Let op: de thuisbatterij streeft naar nul op de meter, dat is niet altijd mogelijk. Bijvoorbeeld als je apparaten meer vermogen opnemen dat de thuisbatterij kan leveren, of als de accu leeg is. Meer daarover in het artikel over het vermogen van een thuisbatterij.
Overigens, voor een thuisbatterij is "nul op de meter" maar één van de mogelijke taken/functies, sommige thuisbatterijen kunnen nog meer functies uitvoeren. Daarover meer in het artikel de mogelijke taken van een thuisbatterij.
Stel dat ik een "te kleine" thuisbatterij koop, is dat weggooid geld?
Nee, het omgekeerde juist. Laten we beginnen door te zeggen dat een thuisbatterij in principe nooit "te klein is". Met klein doelen we hier op de accucapaciteit van de thuisbatterij. Een hele kleine thuisbatterij zal voor de volle 100% gebruikt worden. Daarmee bedoelen we dat iedere dag de accu volledig geladen wordt (nog voordat de zon onder gaat) en omdat het een kleine accu betreft zal deze waarschijnlik al gedurende de avond volledig ontladen zijn. Dus wordt de accu voor de volle 100% gebruikt. Ecomisch gezien het meest rendabel. Overigens zal je niet het hele jaar door die accu volledig kunnen laden met zonne-energie. In de maanden november t/m februari is op de meeste dagen de zonne-instraling te gering.
Economisch is een kleine accu dus het meest rendabel, je gebruik hem dan (vrijwel) iedere dag volledig. Hoe "groter" de thuisbatterij wordt, hoe groter de kans is dat hij economisch gezien niet voor 100% rendabel is, maar iets minder.
Stel dat je een thuisbatterij koopt met een accucapaciteit van 2,5 kWu, dat is voor een doorsnee Nederlands huis aan de kleine kant, dan zal het grootste deel van het jaar iedere dag 2,5 kWu "bespaard" worden omdat je die 2,5 kWu niet meer uit het net hoeft op te nemen, maar geleverd wordt door de thuisbatterij. Wellicht heb je in de meeste dagen in de avond en nacht 5 kWu nodig, dan kom je dus 2,5 kWu te kort, maar je verbruik uit het net wordt toch gereduceerd van 5 naar 2,5 kWu, en dat met zelf opgewekte zonne-energie die je anders had teruggeleverd aan het net. Een reductie van 50% van je verbruik (gezien vanuit de energieleverancier), hoe mooi is dat?
Maar als je dagelijks, ondanks dat je zonnepanelen, gemiddeld 5 kWu uit het net opneemt, dan zou een thuisbatterij met een accu van 5 kWu, of beter nog iets meer, een betere keuze zijn geweest. Beter is hier: dat je dan nog meer van je zonnepaneelenergie die je anders had teruggeleverd aan het net kon gebruiken om dit in de accu op te slaan. Maar, een thuisbatterij met een accucapaciteit van 5 kWu is flink duurder dan die met 2,5 kWu, dus beter betekent hier dus wel duurder in aanschaf. Lees meer hier meer over in het artikel dat de accucapaciteit behandeld.
Bestaat er ook een "te groot" bij een thuisbatterij wat betreft de accucapaciteit?
Wat betreft de accucapaciteit is er geen "te groot" voor de accucapaciteit, het is wel zo dat het economisch rendement afneemt bij het toenemen van de accucapaciteit. Dat komt omdat een thuisbatterij met een kleine accu je dagelijks voor 100% gebruikt (ontladen is na de nacht) maar hoe groter de accucapaciteit wordt, hoe minder dagen per jaar je die accucapaciteit in één avond/nacht zal gebruiken. Je maakt dan van maar een deel van de accucapaciteit gebruik en dat is economisch minder rendabel. Het is wel zo dat een flink grote accu de zonne-energie die je gisteren niet volledig hebt gebruikt in de avond/nacht je de volgende avond/nacht nog kan gebruiken als op die dag weinig zonneschein is geweest.
Als de accucapaciteit zodanig groot begint te worden dat je de accu niet meer in één dag kan opladen (tijdens de maanden van maximale zonne-instraling) je dan al héél groot aan het denken bent. Stel dat je in de topmaanden maximaal 20 kWu per dag teruglevert, dan is een accucapaciteit van 20 kWu al "een hele flinke jongen". Natuurlijk een 40 kWu accu is dan nog prettiger omdat je dan meer donkere dagen kan overbruggen, maar de prijs van zo'n grote accu is zo hoog dat het economisch totaal niet meer rendablel is.
Hoe kan ik bepalen hoe groot de accucapaciteit moet zijn voor mijn situatie?
Dit is een van de laststigste vragen die niet met een eenduidig te beantwoorden is. We hebben een uitgebreid artikel geschreven over het bepalen van de accucapaciteit.
Ik vindt het kiezen van de juiste thuisbatterij erg moeilijk, kunnen jullie hier bij helpen?
Speciaal om die keuze makkelijker te maken hebben wij de "kieswijzer thuisbatterijen" gemaakt. Doe je voordeel er mee.
Hoe werkt een thuisbatterij?
In dit artikel wordt de werking uitgelegd van de thuisbatterij.
Kan je twee thuisbatterijen van verschillende fabrikanten combineren?
Nee, dat is niet mogelijk hoewel er een uitzondering bestaat. Meer hierover in dit artikel.
Wat moet ik kopen, een "normale" thuisbatterij of een hybride omvormer?
Technisch heeft een hybride omvormer een aantal voordelen, maar dat betekent niet dat je heel gelukkig kan worden met een normale thuisbatterij. Wat de voor- en nadelen zijn van beide thuisbatterijen kan je lezen in het artikel over de hybride omvormer.
Wat is zo speciaal aan een thuisbatterij "met steker"?
Een thuisbatterij heeft normaalgesproken geen steker, hij wordt rechtstreeks (dus zonder steker) op een elektriciteitsgroep aangesloten. Dat vindt niet iedereen wenselijk, en dan is de thuisbatterij met steker dé oplossing.
Hoeveel vermogen moet de thuisbatterij kunnen leveren?
Het doel van de thuisbatterij is "nul op de meter" en zal trachten evenveel vermogen te leveren als je apparaten op dat moment opnemen (vragen). Dat is tot op een bepaald niveau mogelijk, want de thuisbatterij zal altijd een bepaald maximum vermogen kunnen leveren. Hoeveel dat is hangt af van het model. Zo zijn er thuisbatterijen te koop die maximaal 800 Watt kunnen leveren, maar doorgaans is dit 2000 Watt of nog veel meer. De vraag is, hoeveel vermogen zou een thuisbatterij moeten leveren en hoe bepaal je dat? Daar hebben we een uitgebreid artikel over geschreven en dat kan je hier lezen.
Mijn elektrische installatie heeft drie fase / krachtstroom, moet ik dan kiezen voor een thuisbatterij met een driefaseaansluiting?
Nee, strikt genomen is dit niet noodzakelijk. Een thuisbatterij met een éénfaseaansluiting werkt goed en naar alle tevredenheid van de gebruiker in combinatie met een driefaseinstallatie. Ook dan is het mogelijk om "nul op de meter" te krijgen, ondanks dat de thuisbatterij maar op één fase vermogen kan leveren.
Ondanks dat, is het soms toch wenselijk om een driefase thuisbatterij te hebben bij een driefase huisaansluiting. De reden hiervan is dat een éénfase thuisbatterij in principe beperkt is tot het leveren van 16 Ampère, dus maximaal 3680 Watt (bij gebruik van een elektriciteitsgroep met een 16 A automaat/zekering). Een driefase thuisbatterij kan van alle drie de fases gebruik maken dus meer vermogen leveren. Bijvoorbeeld 3x3680 Watt, dus 11040 Watt.
Meer over dit onderwerp in het artikel over 1- en 3-fase thuisbatterijen.
Ik heb een éénfase thuisbatterij maar een driefase aansluiting op het elektriciteitsnet. Kan de thuisbatterij dan wel zorgen voor "nul op de meter"?
Wanneer je een thuisbatterij hebt met één fase die je aangesloten hebt op een driefase systeem, dan kan de thuisbatterij alleen vermogen leveren op die ene fase. Desondanks kan hij toch zorgen voor "nul op de meter".
Dat werkt als volgt, stel dat je op fase 1 de thuisbatterij hebt aangesloten. Die fase wordt belast met bijvoorbeeld 100 Watt, fase 2 wordt belast met 200 Watt en fase 3 met 300 Watt. Samen zou dus 100+200+300=600 Watt uit het net onttrokken/geleverd worden. De thuisbatter kan dit compenseren door 600 Watt aan fase 1 te leveren.
Het resultaat is dan dat op fase 1 600-100=500 Watt aan het net teruggeleverd wordt, op fase 2 wordt 200 Watt onttrokken en op fase 3 wordt 300 Watt uit het net onttrokken. Je levert in dit geval dus terug én je onttrekt energie uit het net. Maar je elektriciteitmeter zal "intern salderen". Dat houdt in dat de elektriciteitmeter de levering en teruglevering op de drie fases sommeert en dát als verbruik registreert. Op de fases wordt dus gemeten -500 + 200 + 300 en dat resulteert dus in 0 Watt. Hoewel de netbeheerder ziet dat je op één fase teruglevert en op de andere fases afneemt, zal de netbeheerder aan je energieleverancier alleen maar doorgeven dat het verbruik (op dat moment) 0 Watt is. Dus "nul op de meter". Dat een driefase elektriciteitmeter intern saldeert is een Europese afspraak.
Ik wil geen aparte elektriciteitgroep laten trekken voor de thuisbatterij, kan de thuisbatterij geen gebruik maken van de kabel van de zonnepaneelomvormer?
Mogelijk. Gebruik je een hybride omvormer, die de plaats inneemt van de zonnepaneelomvormer (dus dan overbodig is), dan zal in de meeste gevallen de bestaande kabel van de zonnepaneelomvormer gebruikt kunnen worden.
Gebruik je een "normale" thuisbatterij, dan ligt het iets moeilijker. Het probleem is dat de zonnepaneelomvormer samen met de thuisbatterij mogelijk meer vermogen kunnen leveren dan toegestaan is op die kabel/elektriciteitsgroep. Het ligt dus aan het maximaal te leveren vermogen van de zonnepaneelomvormer en het maximale te leveren vermogen van de thuisbatterij. Die samen moeten onder de grens blijven die de kabel/elektriciteitsgroep aan kan. Dat is normaal gesproken 3680 Watt maximaal voor een elektriciteitsgroep die een 16 A automaat (zekering) heeft.
Sommige thuisbatterijen hebben een trucje hiervoor bedacht (zoals de Sessy van de Nederlandse fabrikant Charged). Je sluit de 230 Volt kabel van de zonnepaneelomvormer aan op de thuisbatterij en de thuisbatterij sluit je aan op de kabel die naar de meterkast gaat, die dus eerst exclusief gebruikt werd voor de zonnepaneelomvormer.
De thuisbatterij bewaakt nu continue het geleverde vermogen van de zonnepaneelomvormer en past eventueel het vermogen van de thuisbatterij hier op aan zodat nooit te veel vermogen geleverd wordt door de combinatie.
Een vreemde eend in de bijt is de thuisbatterij "met een steker" (een thuisbatterij heeft normaal gesproken geen steker, die wordt vast aangesloten op de elektrische installatie), die hoeft nooit op een aparte groep aangesloten worden. Je steekt de steker van die thuisbatterij in een willekeurig stopcontact en klaar ben je. Meer informatie in het artikel over de thuisbatterij met steker.
Stel dat er een stroomstoring is in de buurt, heb ik met een thuisbatterij gewoon elektriciteit in huis die door de accu geleverd wordt?
Nee, als de netspanning uitvalt zal ook de thuisbatterij (moeten) uitvallen. Dat is een wettelijke verplichting, net zoals je zonnepanelen geen elektriciteit mogen leveren bij een stroomstoring. Dat heeft met de veiligheid van netbeheerderpersoneel te maken (en ook die van jezelf).
Wil je tóch over elektriciteit kunnen beschikken, gebruik makend van de accu van je thuisbatterij, dan moet je thuisbatterij beschikken over de mogelijkheid van "eilandbedrijf" én moeten bepaalde aanpassingen in je meterkast uitgevoerd worden.
Wat houdt eilandberdijf in?
Ondersteund een thuisbatterij "eilandbedrijf" dan is het mogelijk dat jij wel over elektriciteit kan beschikken terwijl in de omgeving zonder elektriciteit zit vanwege een stroomstoring. Lees meer in het artikel over eilandbedrijf bij een thuisbatterij.
Stel dat de netspanning stijgt tot 253 Volt waarbij de zonnepaneelomvormer uitvalt, wat gebeurt er dan met de thuisbatterij? Zal de zonne-energie toch gebruikt kunnen worden voor het laden van de accu van de thuisbatterij?
Bij een "normale" thuisbatterij zal deze zich ook (moeten) afschakelen zodra de spanning op het net té ver oplooopt (dat is bij 253 Volt). De zonnepaneelomvormer is dan ook uitgevallen. Beide apparaten werken dan dus niet én je zit dan zonder elektriciteit tezij je eilandbedrijf gebruikt (zodra de netspanning weer onder de 253 Volt zakt gaat alles gewoon weer werken).
Gebruik je daarentegen een hybride omvormer waarbij de zonnepanelen rechtrstreeks op de hybride omvormer zijn aangesloten (dus de bestaande zonnepaneelomvormer vervangen is door de hybride omvormer), dan zal de hybride omvormer zich van het net kunnen afschakelen, maar blijven de zonnepanelen gewoon energie leveren en blijft de accu opgeladen worden.
Wat betekent de term "round trip efficiency"?
In het kort: de totale elektrische verliezen die optreden in de cyclus accu opladen en accu ontladen. Verdiepingsstof kan je hier vinden.
Wat is de te verwachten levensduur van de accu van een thuisbatterij?
Lees hier meer over in het artikel over de levensduur van de accu van een thuisbatterij.
Kan de accu van een thuisbatterij langdurig leeg staan?
Het is zeer onverstandig om de accu van de thuisbatterij langdurig "leeg" te laten. Eén of twee dagen is echt geen probleem, maar je moet dit niet weken zo hebben. De voornaamste reden is dat een accu een zogenaamde zelfontlading kent. Dat betekent dat de accu "vanzelf" leegraakt, ook al wordt deze niet belast. Je zal denken, maar hij was toch al leeg? Ja, hij was leeg vanuit jouw "gebruikers perspectief". Maar technisch is de accu dan nog niet leeg. Men houdt bewust een veiligheidsmarge aan van een aantal procent. De reden hiervoor is dat als een accu nog verder ontladen wordt, dus écht leeg raakt, ook wel "diep ontladen" genoemd, de accu onherstelbaar defect zal raken.
Het is dus beter om zo snel als mogelijk de accu "een beetje" op te laden. Een lading rond de 40 tot 60% vindt de accu het prettigst bij langdurig "ongebruik". Gebruik je de accu voor een langere tijd niet, laad hem dan zéker niet op tot 100%.
Wanneer je de accu maanden niet gaat gebruiken is het verstandig om iedere drie maanden de lading van de accu te controleren en eventueel hem bij te laden tot 40-60%.
Kan ik een laadpaal combineren met een thuisbatterij?
Ja, dat kan. Maar het is onverstandig om de elektrische auto te laden met energie uit de thuisbatterij. Ten eerste is de thuisbatterij in korte tijd geheel op, en daarnaast, levert dit veel conversieverliezen op. De elektrische auto kan je dus veel beter opladen vanuit het net, dus buiten de thuisbatterij om.
Dat is mogelijk door de meting van het vermogen dat je verbruikt of teruglevert (en je thuisbatterij gebruikt) uit te laten voeren op de kabel die zich vóór de laadpaal zit. De volgorde wordt dan: elektriciteitsmeter - hoofdschakelaar in meterkast - aftakking voor de laadpaal - meetpunt voor de thuisbatterij - de rest van de elektriciteitsgroepen (waarop ook de thuisbatterij is aangesloten). Je maakt in dat geval dus niet meer van de P1-poort van de slimme meter (die vaak gebruikt wordt door thuisbatterijen), omdat dié ook het verbruik registreert van de laadpaal. In plaats daarvan wordt een aparte vermogensmeter of stroomtransformator in de meterkast geïnstalleerd.
Moet een thuisbatterij aangemeld worden bij de netbeheerder?
Ja, wanneer je een thuisbatterij in gebruik neemt moet je dit in Nederland en België aanmelden bij de netbeheerder. Voor Nederland is meer informatie te vinden op de site van energieleveren, voor België op de site van groene energie.
Een thuisbatterij heeft toch niet alleen voordelen, wat zijn de nadelen?
We hebben alle denkbare nadelen in dit artikel beschreven.
Uit welke basisonderdelen is de thuisbatterij opgebouwd?
Een uitgebreid artikel hoe de thuisbatterij is opgebouwd kan je in dit artikel lezen.
Wat betekent "asymmetric phase feeding"?
Zie asymmetric phase feeding in het glossarium.
Wat is een stroomtransformator?
Een stroomtransformator is een klein soort klemmetje dat om de fasedraad in je meterkast wordt gedaan waarmee gemeten kan worden hoeveel vermogen je uit het net opneemt of juist teruglevert. Die informatie heeft een thuisbatterij nodig.
In plaats van een stroomtransformator kan ook gekozen worden voor een P1-dongle of een aparte (extra te installeren) vermogensmeter in de groepenkast.
Wat is een current transformer?
Dat is de engelse term voor stroomtransformator.
Wat is een CT?
Dat is een afkorting voor Current Transformator, in het Nederlands een stroomtransformator.
Wat is een CT-clamp?
Dat is de Engelse term voor wat we in het Nederlands stroomtransformator noemen.
Wat is een P1 dongle?
Een P1 dongle is een klein apparaatje/doosje dat met een kort snoertje aangesloten wordt op de P1 poort van een slimme meter. De P1 dongle wordt verbonden met de thuisbatterij en via de dongle is de thuisbatterij in staat de gegevens uit de slimme meter te lezen waardoor deze weet hoeveel vermogen uit het net geleverd wordt, of wordt teruggeleverd. In plaats van een P1 dongle kan ook gekozen worden voor een stroomtransformator.
Wat houdt zelfvoorzienendheid in relatie tot zonnepanelen en/of een thuisbatterij?
Lees de uitleg in het artikel over zelfvoorzienendheid.
Nog meer informatie
Nog meer termen en afkorting zijn te vinden in ons glossarium.
- Een thuisbatterij is ook voor andere doeleinden te gebruiken, zie dit artikel.
publicatie: 20241015
aanpassing/controle: 20241015
Foutje of aanvulling? Stuur ons een reactie