Welke eisen worden gesteld aan de installatie van thuisbatterij?

In dit artikel beantwoorden we de vraag "welke eisen worden gesteld als je een thuisbatterij in gebruik wil nemen?".
We behandelen alle mogelijke vragen als "moet je een vrije groep in je meterkast hebben", "moet je een aparte kabel trekken van de thuisbatterij naar de meterkast", "moet je drie thuisbatterijen gebruiken bij een driefaseaansluiting"?
In het kort
Alle thuisbatterijen moeten meetgegevens hebben hoeveel je vermogen je opneemt uit het net of teruglevert. in de meeste gevallen wordt gebruikt gemaakt van de slimme meter als bron voor de vermogensmeting. Dat gaat heel simpel, een P1 dongle in de slimme meter steken en klaar. Heb je niet zo'n slimme meter dan biedt de fabrikant mogelijk andere vermogensmeetmogelijkheden aan.
Het maakt totaal niet uit of je woning voorzien is van een 1- of 3-fase aansluiting. Natuurlijk zijn er speciale 3-fase modellen maar één enkele 1-fase thuisbatterij kan prima het verbruik op alle drie de fases compenseren.
Daarnaast is meestal een app op je telefoon benodigd om de installatie af te ronden.
Een thuisbatterij "met stekker" heeft verder geen eisen. Stekker in het stopcontact steken en klaar. Die eenvoud komt wel met een kleine prijs, het vermogen is beperkt tot 800 Watt.
Een "normale" thuisbatterij, die deze vermogensbeperking van 800 Watt niet kent, vereist een aparte elektriciteitsgroep. Een elektricien voegt een extra automaat (zekering) toe in je groepenkast een een elektriciteitskabel naar de thuisbatterij, net als dat voor de zonnepanelen is gebeurd. In een enkel geval is dit niet strikt noodzakelijk, zo kan de Sessy thuisbatterij "in serie" geplaatst worden met de zonnepaneelomvormer, en maken ze beiden gebruik van dezelfde kabel. Het voordeel van een normale thuisbatterij is dat niets gewijzigd hoeft te worden aan je bestaande zonnepaneelinstallatie.
Een hybride omvormer, die ook als thuisbatterij kan werken, zal de de plaats innemen van de huidige zonnepaneelomvormer. Mogelijk dat de zonnepanelen op het dak iets anders aangesloten moeten worden. Meestal kan de hybride omvormer gebruik maken van de bestaande elektriciteitskabel die de zonnepaneelomvormer daarvoor gebruikte. Het voordeel van een hybride omvormer is dat het rendement wat hoger is dan een normale thuisbatterij.
En dat is het dan wat betreft de "eisen". Natuurlijk kan je nadenken en ideeën hebben over de plaatsing, de eventuele warmte en geluid dat een thuisbatterij produceert. Maar dat valt niet onder de eisen. Nou ja, ééntje dan.
Een thuisbatterij voelt zich niet senang bij een omgevingstemperatuur onder de 5°C en onder de 0°C staat ie constant te bibberen, bruut die je bent. Wil je toch de thuisbatterij naar buiten schoppen kijk dan om naar een versie met ingebouwde verwarming. Leuk, handig, duurder, maar dat kost natuurlijk in de winter ook weer energie. Dat gaat bij menig een tegen het gevoel in van energie besparen.
Zo je een thuisbatterij niet in de kou moet laten staan (ahhh wat zielig), stellen ze hoge temperaturen ook niet op prijs. Beperkt het liefst tot 30°C, kortdurend 35°C, ondanks dat fabrikanten in hun specificaties véél hogere temperaturen beschrijven. In verband met de levensduur van de accu wil je dat gewoon niet hebben.
Mocht je in eilandbedrijf willen werken (noodstroom) dan moeten nog extra aanpassingen gemaakt worden in de groepenkast en soms een extra kastje gekocht worden. Weet dat we een handige kieswijzer hebben die je helpt met het kiezen van het juiste type thuisbatterij.
onderwerpen
- eis voor iedere thuisbatterij: vermogensmeting
- 1-fase of 3-fase
- thuisbatterij "met stekker"
- balkoncentrale
- "normale" thuisbatterij
- hybride omvormer
- eilandbedrijf
- plaatsing
- energiecontract
- 1-fase en 3-fase verwarring
Eis voor iedere thuisbatterij: vermogensmeting

Wat voor keuze je ook maakt, iedere thuisbatterij zal alleen maar functioneren als deze constant meetgegevens krijgt hoeveel vermogen uit het net wordt opgenomen of juist wordt teruggeleverd. Alleen dán kan je de meest gebruikte modus van een thuisbatterij, NOM of nul op de meter, gebruiken.
De vraag is, hoe krijgt die thuisbatterij deze meetgegevens? Die komen uit je meterkast.
Nou zijn er twee mogelijkheden, nou drie dan. Je hebt nog een ouderwetse ferrarismeter of je hebt een slimme meter. Maar een slimme meter kan een "oude" versie zijn zonder P1-poort of een moderne(re) versie en die hebben wél een P1-poort.
Die P1-poort is aansluiting op je slimme meter waar je een stekkertje in kan steken waaraan je "P1 dongle" hangt, zo worden ze meetstal genoemd. Zo'n P1 dongle aan de slimme verbinden is uiterst simpel, klepje wegduwen en een stekkertje er in steken, het kan niet fout.
De slimme meter geeft op die P1 poort continue meetgegevens door, één daarvan is voor de thuisbatterij van belang, het opgenomen vermogen. Dat vermogen kan positief zijn, je neemt vermogen op uit het net, of hij kan negatief zijn, je levert elektrische energie terug aan het net, bijvoorbeeld met je zonnepanelen.
Is het vermogen negatief (je levert terug) dan is dat een teken voor de thuisbatterij dat hij zijn accu kan opladen. Hierdoor voorkomt hij dat onnodig zonne-energie wordt teruggeleverd.
Is het vermogen positief (bijvoorbeeld als de zon onder is), dan zal de thuisbatterij evenveel vermogen gaan leveren als je woning op dat moment verbruikt. Stel dat je woning 375 Watt verbruikt, dan zal de thuisbatterij 375 Watt uit de thuisbatterij gaan leveren. Je krijgt dan de optelsom: +375 Watt -375 Watt = 0 Watt en dat is dus "nul op de meter", Op dat moment neem je dus geen stroom af van het net, terwijl je apparaten toch energie gebruiken. Natuurlijk verandert je verbruik continue, vandaar dat de thuisbatterij ook continue meetgegevens nodig heeft en past dan steeds het "compenserende vermogen" aan op je verbruik. En dat is het hele idee achter een thuisbatterij (hierop zijn uitzonderingen).
Die informatie vanuit de P1 dongle wordt wordt meestal verzonden via WiFi naar de thuisbatterij, maar sommige gebruiken een kabeltje. Dat is betrouwbaarder (WiFi wil nog wel eens uitvallen) maar dat vereist dus de aanleg van een relatief dun kabeltje tussen slimme meter en thuisbatterij.
Heb je geen slimme meter, of een oude slimme meter zonder P1-poort, dan zijn er twee mogelijkheden. De makkelijkste is om bij je netbeheerder een nieuwe slimme meter aan te vragen. Soms doen ze dat gratis, soms tegen een schappelijke prijs.
Het alternatief is dat je een vermogensmeter in je groepenkast laat installeren. Wat voor vermogensmeter dat moet zijn en hoe deze met de thuisbatterij moet communiceren is afhankelijk van de thuisbatterij, vraag dat dan na. Soms ondersteund een fabrikant alleen maar een P1-poort en dan is een nieuwe slimme meter de enige optie.
We hebben een artikel hebben we een overzicht gemaakt van de meest voorkomende vermogensmeters en hun mogelijke aansluitmethoden.
1-fase of 3-fase
Heb je een enkelfase aansluiting in je meterkast? Mooi, kan je dit onderwerp overslaan, lees door bij het volgende onderwerp.
Veel verwarring is over een driefaseaansluiting in combinatie met een enkelfase thuisbatterij. Want de meeste thuisbatterijen zijn uitgevoerd met een enkelfase aansluiting.
We houden het nu even heel kort: het is totaal geen probleem. Heb je een driefaseaansluiting op het elektriciteitsnet, dan kan je gewoon een enkelfase thuisbatterij gebruiken. Het werkt gewoon en zoals je zou verwachten. We komen we hier later uitgebreider op terug. Voor nu: zet je eventuele zorgen opzij.
Thuisbatterij "met stekker"

Laten beginnen met de gemakkelijkste vorm van een thuisbatterij. Kies je voor een thuisbatterij "met stekker", dan zijn er verder geen eisen.
Aan de thuisbatterij zit een snoer met een randaarde 230 Volt stekker, die stop je er in en klaar. Nou ja klaar, je moet ook een app installeren op je telefoon en daar de instructies volgen. Want je moet de thuisbatterij koppelen aan de P1 dongle (of andere vermogensmeter). Maar dat is niet moeilijk. De handleiding laat stap voor stap zien hoe dat moet. Een kind kan de was doen.
Meer niet? Nee, er zijn verder geen eisen. Dat is het. We hebben een overzicht van thuisbatterijen gemaakt "met stekker" waarin je de verkrijgbare modellen kan zien, dat kan je hier vinden.
Is het zo simpel? Ja, maar deze simpelheid komt wel met beperkingen. Zo kan én mag deze thuisbatterij maar maximaal 800 Watt vermogen leveren. Vaak is de accucapaciteit ook wat aan de kleine kant. Maargoed, ook met die 800 Watt en een kleine accucapaciteit kan je de elektrische zelfvoorzienendheid sterk verhogen. Je maakt vele meters, je bent goed bezig, wees trots op jezelf. Maar het kan beter. Het kan altijd beter.
Als je nog beter wil, meer vermogen en meer accucapaciteit, dan zal je om moeten kijken naar een "normale" thuisbatterij of hybride omvormer, maar die hebben geen "stekker", die moeten op een aparte elektriciteitsgroep aangesloten worden. Meer gedoe, en de kosten zijn hoger. Maar daar staat wel tegenover dat je nog meer van je eigen zonne-energie kan opslaan en gebruiken. Tja, keuzes, lastig.
Hoewel het de thuisbatterij totaal niets uitmaakt welk stopcontact je gebruikt zal jij mogelijk wel aandacht willen schenken waar je de thuisbatterij plaatst, denk daar nog even rustig over na. We komen daar op terug bij plaatsing.
Balkoncentrale
Naast de thuisbatterij "met stekker", heb je ook de balkoncentrale. Feitelijk precies hetzelfde apparaat, alleen kan je daar ook een beperkt aantal zonnepanelen (rechtstreeks) op aansluiten. Die zonnepanelen hang je dan aan je balkon, dat is in ieder geval het idee. Meestal is dit niet noodzakelijk, ook zonder die panelen werkt het. Een balkoncentrale functioneert verder gelijk aan een thuisbatterij "met stekker". Hier een overzicht van balkoncentrales. Let op: je hebt een balkoncentrale, een balkoncentrale zonder 230 Volt omvormer (die moet je dan zelf aanschaffen) en een balkonaccu. In het artikel over energie-opslagsystemen gaat we verder in op de verschillen.
Eisen voor installatie "normale" thuisbatterij
Je zal mogelijk denken, normale thuisbatterij? Heb je dan ook een "ongewone"? Nee, maar er zijn wel twee typen thuisbatterijen. De ene hebben wij "normale" thuisbatterij genoemd, de ander heet sinds jaar en dag al "hybride omvormer". Maar is dat een thuisbatterij? Ja, ook dat is een thuisbatterij, komen we straks op terug, want andere installatie-eisen.
Een normale thuisbatterij kent geen beperkingen van maximaal 800 Watt zoals de thuisbatterij "met stekker". Dat komt omdat dit type thuisbatterij op een eigen elektriciteitsgroep aangesloten moet worden. Is die groep gezekerd met 16 Ampère, dan mag het maximale vermogen van de thuisbatterij dus 16 Ampère x 230 Volt = 3680 Watt zijn. Kies je voor een 20 Ampère automaat, dan is dat zelfs 20 x 230 = 4600 Watt.
Is dat nog niet genoeg, dan kan je nog kiezen voor 25 Ampère (5750 Watt). Wil je hoger dan lijkt een driefase netaansluiting een logische oplossing. In dat geval kan je bijvoorbeeld twee thuisbatterijen gebruiken die samenwerken. Ieder aangesloten op een andere fase. Welke fase maakt totaal niet uit voor de werking. Het is dus niet nodig om een driefase thuisbatterij te gebruiken, maar het mag wel. Drie enkelfase thuisbatterijen op de drie fasen is ook mogelijk.
Deze thuisbatterij heeft dus een eigen elektriciteitsgroep nodig. Dat is een eis. Vanuit de thuisbatterij zal dan een kabel aangelegd moeten worden naar de meterkast. Is die kabel relatief kort, dan is een kabel met aders van 2,5 mm2 meestal voldoende. Bij langere kabels, zeg 10 meter of langer, dan is 4 mm2 te adviseren vanwege kabelverliezen. Overweeg zelfs bij zeer lange kabels 6 mm2. Kabels met dikkere aders zijn flink duurder maar op lange termijn, en dat is van toepassing bij een thuisbatterij, haal je die extra kosten er altijd uit doordat je minder verliezen hebt.
De thuisbatterij zal met een werkschakelaar op deze kabel aangesloten moeten worden. Daarbij wordt geadviseerd dat deze werkschakelaar zich bevindt tussen de deur die toegang geeft tot de ruimte van de thuisbatterij en de thuisbatterij zelf. Het idee hierachter is dat de werkschakelaar bedient kan worden zonder dat je langs de thuisbatterij moet lopen.
Denk goed na over de plaatsing van deze thuisbatterij. Omdat hij meer vermogen kan leveren, zal hij ook meer warmte afgeven. Vele thuisbatterijen hebben ook ventilatoren voor koeling. Die kunnen een vervelend geluid maken. Soms gewoon irritant. Dat wil je niet in de buurt van een leefruimte hebben.
Vergis je niet in de warmteafgifte van zo'n apparaat. Dit type thuisbatterij heeft een rendement van circa 80%. Dat betekent dat als je overdag 10 kWu in je accu hebt geladen en die in de avond en nacht er weer uithaalt, dat 20% daarvan vrij komt als warmte. Dat is dus 2 kWu. Dat is behoorlijk wat warmte. Zoiets kan nooit in een afgesloten kast staan. Een aanpandige garage die in de winter niet al te koud wordt lijkt een goede keuze.
De normale thuisbatterij kan naadloos samenwerken met de zonnepaneelinstallatie die je al hebt. Daar hoeft niéts aangepast te worden, dat is hét voordeel. Als de vermogensmeter in je meterkast bemerkt dat je zonnepanelen willen terugleveren zal de thuisbatterij de accu gaan laden dan gaat de zonne-energie niet het net op, maar in je accu. Dat gaat geheel automatisch.
Hoewel we schreven dat een normale thuisbatterij een eigen elektriciteitsgroep vereist geldt dit niet voor een speciale categorie normale thuisbatterijen. Daarvan kennen we er maar één, de Sessy thuisbatterij. De 230 Volt kabel van de zonnepaneelomvormer kan je aansluiten op deze thuisbatterij en de thuisbatterij sluit je dan weer aan op de kabel die oorspronkelijk aan de zonnepaneelomvormer zat. Het tracé wordt dus: zonnepaneelomvormer - korte 230 Volt kabel - thuisbatterij - 230 Volt kabel naar je meterkast. Hoewel niet verplicht, maar meestal wordt dit type thuisbatterij vlak naast de bestaande zonnepaneelomvormer gehangen. Die maakte geen herrie, deze thuisbatterij kan wel flink geluid maken, dus denk daar over na.
Hybride omvormer (als thuisbatterij)
De derde en laatste groep thuisbatterijen is de hybride omvormer. Dat is eigenlijk een zonnepaneelomvormer, maar waar je, optioneel, een accu op kan aansluiten. Heb je er al een hybride omvormer hangen, dan is het een makkie, accu er aan en gaan met die banaan.
Maar in de meeste gevallen heb je niet zo'n hybride zonnepaneelomvormer. Wil je een hybride omvormer, dan komt deze in plaats van je huidige zonnepaneelomvormer. Die kan je dan op marktplaats zetten. Afhankelijk van het aantal zonnepanelen met elkaar verbonden zijn in één string, zal mogelijk het aantal zonnepanelen per string gewijzigd moeten worden. De spanning een stroom die de zonnepanelen leveren moeten namelijk matchen met wat de hybride omvormer aankan.
Let op: je kan een hybride omvormer alleen combineren als je zonnepanelen gebruikt "in een string" of strings en dus één (of meerdere) centrale zonnepaneelomvormer hebt. Zijn de zonnepanelen uitgevoerd met micro-omvormers of optimizers zoals bij Solar-Edge, dan werkt dit niet.
Een hybride omvormer heeft als belangrijkste voordeel dat de omzetverliezen laag zijn. Bij een hybride omvormer is dit circa 10% terwijl een normale thuisbatterij een omzetverlies heeft van circa 20%. Met een hybride omvormer hou je dus meer zonne-energie over.
Dat betekent ook dat de hybride omvormer minder warmte afgeeft. Daardoor hebben hybride omvormers vaak, maar niet altijd, passieve koeling, met koelribben en dus geen ventilator.
Eilandbedrijf
Een thuisbatterij levert, net als de zonnepaneelomvormer, geen elektriciteit bij een stroomstoring. Dat is zo op de hele wereld. Dat lijkt vreemd, maar daar is een hele goede reden voor en het valt buiten het bestek van dit artikel om daar op in te gaan.
Wil je bij een stroomstoring "een beetje elektriciteit hebben" kijk dan om naar een thuisbatterij met een backupaansluiting. Op het moment dat het net uitvalt, pak je een verlengsnoer, steek je dit in de "230 Volt backupaansluiting" van de thuisbatterij (die dus een speciaal stopcontact heeft waar je een stekker in kan steken) en sluit je daar bijvoorbeeld je vriezer op aan of nog een paar andere dingen. Je moet dan wel thuis zijn en even aan de slag met verlengsnoeren, maar het is optie.
Wil je, zonder onderbreking gegarandeerd zijn van 230 Volt, ook als in de buurt een stroomstoring is, dan moet je omkijken naar een thuisbatterij die eilandbedrijf ondersteund. Dat vergt dan ook nog een paar aanpassingen in je groepenkast.
Plaatsing
Een thuisbatterij kan in principe overal neergezet worden, hoewel ze zicht niet prettig voelden bij temperaturen onder nul of boven circa 35 graden. Alle thuisbatterij geven warmte af. Ga uit van 10 tot 20% van de accucapaciteit. Dus een 5 kWu thuisbatterij zal tijdens het laden en ontladen circa 0,5 tot 1 kWu aan warmte afgeven. Daardoor horen thuisbatterijen in principe niet in een afgesloten kast. Een meterkast is dus niet slim. Ook onder een trapkast is niet handig. Is het een thuisbatterij met stekker, die maar weinig accucapaciteit heeft, dus ook relatief weinig warmte afgeeft, zou het nog kunnen. Maar een normale thuisbatterij zouden we daar niet installeren.
De de accu van een thuisbatterij is (vrijwel altijd) van het type LFP. Die een stuk veiliger is dat de NMC accu's, ook bekend onder de naam Li-Ion accu's zoals deze in ebikes, laptops, telefoons en alle andere accu-gevoedde apparatuur wordt gebruikt. We zouden ons véél grotere zorgen maken om een ebike of escooter of laptop die in de nacht staat te laden (heel onverstandig, doe dat alleen als je "er bij bent") dan een thuisbatterij met LFP accu.
Maarja, ook dat kan fout aflopen. Daarom is het onverstandig een thuisbatterij te plaatsen in een vluchtweg zoals bij een trap. Vanwege warmte afgifte en mogelijke herrie is een ruimte in de buurt van de slaapkamers een no-go.
Het tuinhuisje wordt in de zomer te warm en in de winter te warm. Een bijkeuken of aanpandige garage waar het in de winter niet vriest lijkt dan een betere keuze.
Energiecontract
Een thuisbatterij is bruikbaar bij ieder type energiecontract. Een vast of variabel energiecontract is dus goed. Een dynamische energiecontract is dus niet noodzakelijk. Zo'n dynamisch energiecontract is alleen maar noodzakelijk als je met een thuisbatterij wil gaan "handelen" in elektriciteit, maar bedenkt je heel goed voordat je daar aan begint, want daar kleven grote risico's aan. Het is zeker geen "snel geld".
1-fase en 3-fase verwarring
We hebben het er al eerder kort over het gebruik van een enkelfase thuisbatterij gehad bij gebruik van een driefaseaansluiting. Aan het aantal vragen dat gesteld wordt merken we dat veel potentiële kopers zich hier zorgen over maken. Jammer, niet nodig.
Wat zijn die zorgen dan? Die zorgen hebben diegene die een woning hebben met een driefaseaansluiting. Heb jij dat niet? Dan kan je dit onderwerp overslaan, en geven je we je gelijk mee, mocht je ooit overschakelen van 1-fase naar 3-fase, dan levert dat geen énkel probleem op.
Nou beste lezers met een driefaseaansluiting, jullie maken je dus zorgen. Je denkt dat je een driefase thuisbatterij moet kopen, of op elke fase een aparte thuisbatterij. Nou, dat is niet nodig.
We horen berichten als "hoe kan je nou op één fase waarop de thuisbatterij aangesloten zit het vermogen compenseren van de andere twee fases?". Als voorbeeld: op fase 1 wordt 250 Watt opgenomen, op fase 2 wordt 200 Watt en op fase 3 150 Watt opgenomen. Normaal zou dit een verbruik uit het net opleveren van 600 Watt.
Gebruik je een thuisbatterij, die normaal gesproken (er zijn uitzonderingen) aangesloten zit op maar één fase, welke maakt totáál niet uit, dan zal dit niet tot een probleem leiden.
Laten we in dit voorbeeld de thuisbatterij aansluiten op fase 2. Op die fase 2 gaat de thuisbatterij 600 Watt leveren (dat moet je dus als -600 Watt zien het is immers een teruglevering).
fase 1: | +250 Watt |
fase 2: | +200 Watt én -600 Watt van de thuisbatterij |
fase 3: | +150 Watt |
totaal fases: | 0 Watt (immers: +250 +200 -600 +150 = 0) |
Ja, maar... Maar dan zal je op fase 1 250 Watt elektriciteit geleverd krijgen, op fase 2 lever je 400 Watt terug (dus -400 Watt) en op fase 3 neem je 150 Watt af. Dat accepteert de netbeheerder toch niet (scheve fase belasting) en kan toch niet leiden tot goede meterstanden?
Je maakt je onnodig zorgen. De elektriciteitsmeter in je meterkast sommeert "intern". Dat betekent dat hij alle drie de fases optelt en de som (de uitkomst), alleen dié wordt als vermogensopname of teruggave geregistreerd. Je ziet dus écht 0 Watt op je elektriciteitsmeter staan.
Sommigen zijn nog steeds niet overtuigd, die kunnen we melden dat we een vergelijkbaar iets doen sinds we met zijn allen zonnepanelen gebruiken. Heeft nog nooit een probleem opgeleverd. Echt, je ziet beren op de weg, maar die zijn er niet. Verdiepingsstof tref je hier aan.
publicatie: 20241211
aanpassing/controle: 20250111
Foutje of aanvulling? Stuur ons een reactie