Wat is een powerstation, wat zijn de voor- en nadelen?

(Schwaiger powerstation 600 - SOPS0600, 600 Watt, 595 Wu)
Een powerstation is een apparaat dat zelfstandig 230 Volt wisselspanning kan leveren. Op de powerstation zit een stopcontact (of stopcontacten), daar steek je de stekker van een elektrisch apparaat in, je zet de powerstation aan en je kan onafhankelijk van het elektriciteitsnet toch van elektrische apparaten gebruik maken.
Introductie
Een powerstation is te vergelijken met een aggregaat. Hij levert, waar je maar wil, elektriciteit. Hij is vooral handig op plaatsten waar geen elektriciteit beschikbaar is, of uitgevallen is vanwege een stroomstoring.
Bij een powerstation komt de energie uit een accu en dat is gelijk het grootste nadeel. Door de accu is hij flink zwaar, is de hoeveelheid te leveren energie beperkt en als de accu op is, kan je niet even "bijtanken" zoals dat wel het geval is bij een aggregaat. Maar daar staat tegenover dat de powerstation vrijwel stil is en geen stank maakt en dat kan je van een aggregaat niet zeggen.
Basisfunctie
De basisfunctie van een powerstation is om 230 Volt wisselspanning te leveren. In de powerstation bevindt zich een accu, die levert gelijkspanning. Een omvormer in de powerstation zet die gelijkspanning om naar 230 Volt wisselspanning. Op de powerstation zit één of meestal meerdere randaarde stopcontacten, daar steek je de stekker in van het apparaat dat je wil gebruiken en je schakelt de powerstation in.
Zonder dat de powerstation geluid maakt (tenzij je hem heel zwaar belast) levert hij jou elektriciteit. Een powerstation heeft meestal ook een aantal USB-A of USB-C poorten om telefoons, tablets e.d. op te laden. Ook tref je meestal een 12 Volt autostekker aan (sigarettenaansteker).
Eco stand
Standaard staat de powerstation uit en levert geen elektriciteit. Dit is gedaan omdat als de powerstation ingeschakeld is, maar geen elektriciteit hoeft te leveren, omdat geen apparaat aangesloten is, hij toch een beetje stroom uit de accu nodig heeft. Dat zou zorgen dat de accu langzaam leegraakt zonder dat je van de powerstation gebruik maakt.
Schakel je de powerstations in en vergeet je hem na gebruik uit te schakelen, dan zal hij zodra hij merkt dat je geen energie meer onttrekt, zichzelf uitschakelen. Dat gaat vrij snel, denk aan één minuut of ietsje langer.
Dat hij zichzelf zo snel uitschakelt kan wel eens vervelend zijn omdat je mogelijk apparaten gebruikt die wel constant ingeschakeld zijn, maar niet constant elektriciteit gebruiken. Denk aan een luchtdrukcompressor voor airbrushen, een naaimachine, een elektrische draaischijf om klei te draaien, maar denk ook aan een koelkast of vriezer. Iedere keer als het apparaat even geen elektriciteit gebruikt, valt de elektriciteit weg van de powerstation en moet je hem handmatig weer inschakelen. Met een bepaalde instelling kan je deze eco-stand uitschakelen. Moet je alleen niet vergeten de powerstation uit te schakelen na gebruik.
Opladen

Na gebruik wil je de accu van de powerstation weer opladen. Vaak worden diverse oplaadtechnieken aangeboden. De snelste methode is op basis van 230 Volt. Meestal is een zogenaamd "apparatensnoer" bijgeleverd, je steekt die in een stopcontact en meestal na een uur is de powerstation weer volledig opgeladen. In een klein aantal gevallen wordt er een snoer met adapter geleverd, vergelijkbaar met een laptopadapter, maar dat vinden we minder prettig en vaak is de laadtijd een stuk langer, soms tot wel zeven uur.
Naast de 230 Volt oplaadmogelijkheid is vrijwel altijd ook een mogelijkheid om met een 12 Volt autostekker (sigarettenaansteker) de powerstation op te laden. Dat gaat dan wel een stuk trager. Mocht je dat ooit gebruiken, vergeet dan niet eerst de automotor te starten, want de capaciteit van de autoaccu is kleiner dan die van je powerstation en je trekt je autoaccu gemakkelijk leeg met het opladen van de powerstation.
Accu, levensduur, accucapaciteit
De powerstation levert de elektriciteit uit een accu, dat is dus een cruciaal onderdeel. Accu's zijn beschikbaar in diverse "accu-chemieën". Want een accu levert elektriciteit omdat tijdens het ontladen zich een chemisch proces afspeelt, waarbij een stof wordt omgezet in een andere stof. Tijdens het laden van de accu keert dat chemisch proces zich om en ontstaat weer de oorspronkelijke stof in de accu die hem "een lading" geeft.
Op dit moment zijn haast alle powerstations uitgevoerd met de moderne LFP accu's, ook wel Lithium Ferro Phosphate (LiFePO4) genoemd, in het Nederlands Lithium IJzer Fosfaat. Dat is de opvolger van een andere nog heel veel gebruikte Lithium-Ion NMC accu. Die zit in haast draadloze apparaten zoals telefoons, tablets, laptops en elektrische auto's, hoewel er steeds meer EV's verschijnen met LFP accu's.
Het grote voordeel van LFP accu's boven de NMC accu's is dat de levensduur flink langer is. Konden NMC accu's zo'n 500 keer geladen worden, bij LFP ligt dat tussen de 3000 en 8000 keer. Daarnaast zijn ze ook nog eens een stuk veiliger. Mocht je bij de specificaties als accu-chemie lezen "Lithium-ion" of "Li-ion", dan is dat nog zeker een ouderwetse NMC accu en dus niet een LFP accu.
De accucapaciteit, de hoeveelheid energie die de accu bevat, wordt bij powerstations meestal uitgedrukt in Wh of kWh, dat je in het Nederlands zou schrijven als Wu en kWu.
De accucapaciteit is te vergelijken met de brandstoftank van een aggregaat, hoe meer er in kan, hoe langer hij elektriciteit kan leveren. Dus hoe meer Wh of kWh hoe meer capaciteit. Maar hoe groter de accucapaciteit, hoe groter en vooral zwaarder en duurder de powerstation wordt. Want zwaar kunnen deze powerstations zijn. Soms hebben ze wieltjes om ze te kunnen verplaatsen.
Autonomietijd
De meest gestelde vraag bij de aanschaf van een powerstation is: hoe lang levert hij elektriciteit? Daar is geen goed antwoord op te geven omdat dit afhankelijk is van de apparaten die je er op aansluit.
Maar je kan het zelf vrij makkelijk uitrekenen. Stel dat je accucapaciteit 256 Wu is (dat is het zelfde als 0,256 kWu), en je wilt een computer met beeldscherm die samen 75 Watt vermogen opnemen op de powerstation aansluiten. De autonomietijd, de tijd dat de computer ononderbroken kan werken is dan 256 Wu / 75 Watt = 3,4 uur.
Als je de autonomietijd wil berekenen van apparaten die zich af en toe in- en uitschakelen, zoals een koelkast en vriezer, moet je niet naar het opgenomen vermogen kijken maar naar het energieverbruik per dag. Zo kan je in dit overzicht vinden dat een vriezer zo'n 0,6 kWu per dag verbruikt. In dat geval is de autonomietijd 0,256 kWu / 0,6 kWu/dag = 0,4 dag en dat is dus 0,4 x 24 uur = 9,6 uur.
Zou je een powerstation hebben met een accucapaciteit van 512 Wu (0,512 kWu) dan zullen deze autonomietijden verdubbelen naar 6,8 uur en 19,2 uur.
Vermogen
Een veel gemaakte fout is dat men er van uit gaat dat je "alles" kan aansluiten op de powerstation, immers, of je een apparaat in een stopcontact thuis steekt of in het stopcontact steekt van een powerstation, dan maakt toch niet uit?
Nou, dan kan je nog van een koude kermis terugkomen. Ieder powerstation kan een bepaald maximum vermogen leveren, bijvoorbeeld 1000 Watt of 1800 Watt, terwijl je uit een stopcontact in een woning 3680 Watt kan trekken.
Een campingstrijkijzer met een vermogen van 600 Watt zal dus wel lukken, maar een normaal strijkijzer met een opgenomen vermogen van 2400 Watt is vaak al te veel. Sluit je hem toch aan, dan zal de powerstation niet kapot gaan, maar valt in storing met een melding "overcurrent protection" of iets degelijks.
Aanloopstroom
Niet alleen is het van belang om het maximum te leveren vermogen van een powerstation in overeenstemming te brengen met het opgenomen vermogen van de te gebruiken apparaten, bij sommige apparaten komt er nog een extra fenomeen om de hoek kijken en dat is de aanloopstroom.
Vooral bij apparaten met een elektromotor zoals deze zit in de compressor van een warmtepomp, zoals die zich bevindt in een koelkast, vriezer, airco, warmtepompdroger en cv-warmtepomp, maar ook een waterpomp of hakselaar, geldt dat tijdens het inschakelen enorme stromen noodzakelijk zijn om het apparaat te starten. Bij dit soort apparaten moet je rekening houden met een factor 4 tot 10 keer hoger verbruik tijdens de eerste seconde(n).
Zo zal je een koelkast of vriezer, ondanks dat deze maar bijvoorbeeld 50 watt aan vermogen opneemt, tijdens de eerste seconden van het starten wellicht 500 Watt aan vermogen opnemen. Meer hierover in het artikel over aanloopstromen. Heb je apparaten met een grote aanloopstroom of inschakelstroom, zorg dan dat het geleverde vermogen van de powerstation flink meer is dan het opgenomen vermogen van het betreffende apparaat.
Geluid
Een powerstation zal, in tegenstelling tot een aggregaat, geluidloos zijn werk doen, alleen geldt dat als je niet veel vermogen opneemt. Hoe meer vermogen je apparaten opnemen die je aansluit, hoe warmer de powerstation wordt en op een bepaald moment zal de powerstation een ventilator starten om zijn hoofd koel te houden. Afhankelijk van het model kan dat wel voor flink wat "ventilatorgeluid" zorgen. Dat is lang niet zo erg als de herrie van een aggregaat, maar kan soms hinderlijk zijn, vooral in omgevingen waarbij juist stilte gewenst is als in een bibliotheek, vergaderzaal en kerk.
Zonnepaneel
Op haast alle powerstations kan je een zonnepaneel of zonnepanelen aansluiten. Daarmee kan je op basis van zonne-energie de accu opladen. Dat is vooral prettig als je langdurig verstoken bent van het elektriciteitsnet of tijdens een langdurige stroomstoring.
Op de powerstation zitten vaak MC-4 connectors waar je rechtstreeks een zonnepaneel of panelen kan aansluiten. Als er een andere connector gebruikt wordt, zoals bijvoorbeeld de XT60 connector dan wordt er meestal een verloopkabeltje bij geleverd of is dit een optie.
Bij sommige modellen ben je (min of meer) verplicht, als je van zonnepanelen gebruik wil maken, om bij die fabrikant ook het zonnepaneel af te nemen. Het betreft dan een afwijkend type. Vaak zijn dit wat kleinere vooral lichtere en opvouwbare zonnepanelen die je makkelijk kan meenemen. Maar deze panelen hebben door hun beperkte grootte ook wat minder opbrengst.
Bij andere modellen powerstations kan je "normale" zonnepanelen gebruiken, dezelfde als die op je dak liggen. Als je zelf zonnepanelen aanschaft moet je opletten dat de Uoc en Isc van het zonnepaneel niet de maximale waarde van de zonnepaneelingang van de powerstation overschreiden.
Laadtijd met zonnepaneel
Als de fabrikant een speciaal zonnepaneel levert bij de powerstation zal deze zodanig gedimensioneerd zijn dat over het algemeen de accu in zo'n acht uur weer geladen is. Maar dat is dan alleen als de zon continue schijnt. Bedenk dat in de winterperiode van november t/m februari de hoeveelheid zonne-instraling enorm laag is. Reken op gemiddeld 10% van de instraling tijdens de zomermaanden. In die periode is het vrijwel onmogelijk om de accu (geheel) te laden.
UPS functie
Een powerstation kan je goed gebruiken als bij jou in de wijk de netspanning is weggevallen vanwege een stroomstoring. Op de powerstation kan je dan een beperkt aantal apparaten aansluiten die dan nog wel elektriciteit krijgen. Denk aan de vriezer, koelkast een cv-ketel maar ook je computer of laptop.
Sommige powerstations hebben een zogenaamde UPS-functie. Dat houdt in dat de powerstation onder normale omstandigheden constant aangesloten is op 230 Volt en de "te beschermen apparatren" zijn aangesloten op de powerstation.
Wanneer de netspanning uitvalt zullen de op de powerstation aangesloten apparaten zonder onderbreking elektriciteit geleverd krijgen.
Na gebruik
Wanneer je de powerstation hebt gebruikt zijn er drie dingen waar je op moet letten. 1. Zet de powerstation uit. 2. Laat de accu van de powerstation nooit in geheel ontladen toestand dagenlang staan, dat zal de levensduur van de accu sterk beperken. 3. Laat de accu nooit tot 100% op, ook dat zal niet ten goede komen aan de levensduur van de accu.
Het laatste punt, om de accu niet tot 100% op te laden zal je wellicht verbazen. Dat lichten we graag even toe. Ga je de volgende dag of binnen een paar dagen de powerstation weer gebruiken, laat hem dan gerust tot 100% op.
Maar weet je nog niet wanneer je de powerstation opnieuw wil gebruiken, laad de accu dan zéker niet op tot 100%, daarmee zal je de levensduur van de LFP accu flink beperken. LFP accu's houden niet van: lang in ontladen toestand te staan maar ook niet langdurig in geheel geladen toestand te staan.
Als je de powerstation een tijdje niet gebruikt is het heel verstandig om de accu te laden tot circa 40 - 60%. Dus met een juist niet volgeladen accu zal de accu het langst meegaan. Heb je een keuze, bewaar dan de powerstation op de koudste plek in je woning.
Waarschuwing
Een powerstation levert, onafhankelijk van het elektriciteitsnet 230 Volt wisselspanning. Bij een stroomstoring kan je bepaalde apparaten van elektriciteit voorzien. Maar die apparaten moet je op de powerstation aansluiten.

maak dit niet na!
(de foto is gemaakt voor demonstratiedoeleinden om te laten zien dat je zo iets nooit moet maken, de draden van dit snoer zijn in de stekkers niet aangesloten om rampen te voorkomen)
Het is niet mogelijk, en zeker niet toegestaan, om het stopcontact van de powerstation te verbinden met een stopcontact ergens in je woning op het moment dat er een stroomstoring is, met het idee, dan kan de powerstation mijn woning van elektriciteit voorzien.
Ten eerste kan dit niet omdat je dan een verlengsnoer nodig hebt met aan beide zijden een 230 Volt stekker. Zo'n snoer is nergens op de wereld te koop, en dat is met een hele goede reden: zo'n snoer is levensgevaarlijk! Ga ook nooit zelfs zo'n verlengsnoer met twee stekkers in elkaar zetten, nogmaals: je speelt met jouw, of andermans leven!
Stel dat je zo'n verlengsnoer in je powerstation steekt, dan zal op de andere stekker 230 Volt staan. Normaal gesproken zit aan de andere kant van een verlengsnoer een contra stekker, dus eentje zonder "pootjes". Dat is gedaan zodat je nooit per ongeluk onder spanning kan komen te staan. Maar met een zelf gemaakt verlengsnoer met twee stekkers zou dat wel kunnen gebeuren met alle gevolgen van dien.
Daarnaast, wat je bedacht hebt, zal ook nog eens niet werken. We gaan dat expres technisch niet uitleggen om geen "slapende honden wakker te maken" want anders ga je mogelijk nog dommere dingen proberen.
Bedenk tevens dat als je de powerstation zou verbinden met een stopcontact in je woning en de netspanning zou weer terugkeren, dat zeer waarschijnlijk de powerstation meteen kapot zal gaan. Want die verwacht niet op de 230 Volt uitgang de elektriciteit van het elektriciteitsnet.
publicatie: 20250202
aanpassing/controle: 20250206
Foutje of aanvulling? Stuur ons een reactie